Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

TOBB, 2007 yılında kadın girişimci potansiyelinin geliştirilmesi, daha donanımlı hale getirilmesi ve girişimcilik kültürünün gelişmesine öncülük etmek üzere TOBB Kadın Girişimciler Kurulu’nu (KGK) kurdu. TOBB KGK, Türkiye'nin 81 ilinde girişimcilik ekosistemini kadınlar için daha elverişli hale getirmek için her yıl yüzlerce faaliyet gerçekleştiriyor. TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu'nun kadınların iş dünyasında hak ettikleri yeri almalarını sağlama kurduğu TOBB KGK sayesinde kadınlar arasında girişimciliğin bir kariyer seçeneği olarak önemi her geçen gün artıyor. 7 bin üyesi ile Türkiye'nin en geniş kadın girişimci ağı olan TOBB KGK’nın kurul üyeleri iş kadınları, profesyonel yöneticiler, girişimcilik konusunda akademik çalışma yapan akademisyenler ile bu sahada bölgesel ya da ulusal ölçekte faaliyet yürüten sivil toplum kuruluşu yöneticilerinden ve girişimciliği destekleyen kamu kurum ve kuruluş temsilcilerinden oluşuyor. Kadın Girişimciler Kurulunun Türkiye'nin 81 ilinde temsilcilikleri bulunuyor. TOBB İl Kadın Girişimciler Kurulları seçimle iş başına gelen 15 kişilik yönetim kurulundan oluşuyor.

- TOBB Muğla Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Mehtap Çahan

TOBB Muğla Kadın Girişimciler Kurulu Başkanı Mehtap Çahan, gıda sektöründe faaliyet gösteriyor. Çahan, telekonferans yoluyla yaptığımız sohbette, kendi öyküsünü şöyle aktardı: "Muğla doğumluyum. 1985'ten bu yana ticaretle uğraşıyorum. Ege Erman ve Doğancan isimli iki oğlum var Toptan gıda firmamızla ticari hayatımıza başladım. 1993'te unlu mamul ve pastane işi yapan bir firma daha kurduk. 300'e yakın çalışanla birlikte ilk önceliğimiz kaliteli ürün üretmek.

Kendimizin yemediği hiçbir ürünü müşteriye yedirmiyoruz. Hem üretim, hem hizmet sektöründeyiz. 35 yıldan bu yana ticaretteyim, kadının adının ticarette olmadığı dönemlerde başladım. Üniversiteyi kazanmama karşın, uzağa gitmemize izin vermedikleri için Muğla'da kaldım. "Bankacı olmak istediğimi" söyleyince, babam "Gel bizim işlerimizi yap" dedi. 1.5 yıl babamla çalıştım sonrasında babamı kaybettim. Ona söz verdim. Benim Muğla'dan ayrılmamamı, Karakaşlar adını yere indirmeden, amcamla yola devam etmemi istedi. Hem ağlayıp, hem söz verdim. Böyle bir babanın kızı olmaktan gurur duyuyorum. Şu anda da amcam ve kuzenimle birlikte yolumuza devam ediyoruz. Kadınlar için de çalışma hayatı kolay değil. Ama amcamın bütün desteğini her an hissettim, öğrenmem gereken her şeyi öğrendim, "itibar çok önemli" derdi babam. Bunu duyarak yetiştim, büyüdüm. "İtibar her zaman kazanılmaz." noktası benim de ilkem oldu.

-Kadın istihdamımız yüzde 50

Yüzde 50 kadın istihdamımız var. Bundan da gurur duyuyoruz. Güzel bir sektörde faaliyet gösteriyoruz, insanların özel günlerine tanıklık ediyoruz. Müşterilerimizi, misafirlerimiz olarak görüyoruz ve sürdürülebilir olmasına dikkat ediyoruz. Özel ürünümüz Muğla Saraylısı. Cevizli bir ürün. Eskiden Muğla kadınlarının yaptığı cevizli, kat kat açılarak yapılan ve kız istemeye giderken götürülen bir ürün. Sarı lira ortasına konularak kız istemeye gidiliyormuş bu ürünle. Biz de ürünün hikâyesini anlatan bir ambalaj yaptık."

-4 akademisyen üyemiz var

Çahan, TOBB Kadın Girişimciler Kurulu'yla olan tanışma hikâyesini de şöyle aktardı: "Muğla Ticaret ve Sanayi Odası bünyesinde kadın girişimciler kurulumuz 2007 yılında kuruldu. Bu tarihten bu yana da kurul arkadaşlarımızla birlikteyim. Bu yıl ilk kez Başkan seçildim. Rifat Başkanımızın TOBB'da kadın ve genç girişimcilere verdiği önem, bizim bu günlere gelmemizi sağladı. Biz Rifat Başkanımızla çalışmaktan gurur duyuyoruz. Başkan olaraksa ben 6 Mart 2019'da göreve geldim. O tarihten bu yana da sahaya iniyoruz. Toplantılarımızı arkadaşlarımızla yapıyoruz, saatlerce süren istişarelerimiz oluyor. İnsanlara nasıl ulaşacağımızı araştırıyoruz. En başta Muğla Kadın Girişimciler Kurulu'nda 4 akademisyen kurul üyemiz var. Muğla Üniversitesi'yle bir birlikteliği başarıyoruz. Alaylı kısımla, teorik bilgi kısmım birleştiriyoruz. Bizim bakış açımızla, onların bakış açısını birleştiriyoruz. Herkesin işlerine bunların yansımasını da sağlamak istiyoruz. İl olarak çok şanslı bir iliz. Muğla Ticaret ve Sanayi Odası Başkanımız Mustafa Ercan ve yönetimimiz bize her daim yanımızda olduklarını hissettiriyorlar. Geleceği yazan kadınlar projesinde yer aldık. Seda Durmuş'un Vaveyla projesiyle bu yarışmaya katıldık ve finale kaldık. Kadınlarımızın heyecanını görünce çok mutlu oldum. Habitat yerel lezzetler projesine de katıldık. Katılımcılarımızdan Tuba Hanım ödüllendirildi.”

-Kooperatiflerle işbirliği yapıyoruz

“Girişimcilik eğitimleri verdik. Kooperatiflerle işbirliği yapıyoruz. Kadınlara dokunan her alanda yer almamız gerektiğini düşünüyoruz. Tüm kurul üyelerimiz başkan gibi çalışıyoruz. Gençlerimizle birlikte, birkaç alternatif çalışmamız olacaktı. Ancak bu süreç biraz sekteye uğramasına neden oldu. Projeleri kendi aramızda konuşuyoruz. E-ticaret ve girişimcilik ruhuyla ilgili projelere de ağırlık vermek istiyoruz. Muğla Valimiz Esengül Civelek'e de tüm bu süreçte kadın girişimcilere verdiği destekten dolayı teşekkürlerimizi sunuyoruz."

-Nasıl girişimci oldular?

Gamze Demirci: “2009 yılında Bodrum'a taşındık. İzmir'de okudum ve işlerim de hep orada oldu. Buraya gelince bilişim işine girdim. Bir ortakla birlikte şirketi kurduk. O günden bu yana müşterilerimizi tek tek dolaşarak, yaptığımız işi anlatarak, mahalle arası bir bilgisayarcı olmadığımızı, farklı konularda yetkinliğimiz olduğunu anlatarak 11. yılımıza girdik. Bodrum'un çok büyük firmalarıyla birlikte çalışıyoruz. Özel bir sistemle çalışıyoruz, kriptolu bağlantı sistemleri kullanıyoruz. Bodrum ve Muğla'da ISO belgesi almada ilk olduk. Kendimizi geliştirmeye devam ediyoruz. İş yükünü hafifletmek için ortağımızla bir iş bölümü de yaptık. Müşteri ilişkileri ve finans bölümüyle ben ilgileniyorum. Bilişim sektöründe bir kadın olarak yer almaktan çok mutluyum.”

Duygu Ağarman: “Benim girişimcilik hayatım ilkokul birde başladı. Küçükken babam bize, şekerler, çikolatalar getirirdi. O toplu alınan şeker ve çikolataların yerini keşfedince ben bunları okulda satmaya başladım. Daha soma kazandığım parayı da anneme de götürürdüm. Marketteki para üstlerini de biriktirirdim ve sonra gerektiğinde o parayı verirdim, ‘2 lira veririm ama 4 lira alırım’ derdim. Okuldan sonra, 12 yıl boyunca firmalarda çalıştım. İnsanın kendi işinin olması bana daha keyifli geldiği için 2006'dan bu yana babamla birlikte kendi işimizi yapıyorum. Erkeklerin egemen olduğu inşaat sektöründeyim. Uzun yıllar iskeleler hazırladık. İskele işini şu anda çok yapmıyoruz. Bir de zemin işindeyiz. Gökdelenlerin, hızlı trenlerin, viyadüklerin zeminlerini güçlendiriyoruz ve Türkiye'nin her yerine gidiyoruz. Bulunduğum sektörlerde tek kadın olabilirim. Erkeklerin egemen olduğu sektörlerde var olmaya çalışıyorum. Bu alanlarda çalışmaya, babamı ben zorladım. Zor işleri severim. Küçük ve kurumsal bir şirketimiz var, her gün de büyüyor.”

Aslı Karataş: Kadın girişimciler kuruluna akademisyenler kadrosundan geldim. Ailem ticaretle uğraşıyor. Babam inşaat sektöründe çakşırken iki yıl onunla çalıştım. Yüksek lisans yaparken, Muğla TSO'da çalışmaya başladım, sonrasında üniversiteye geçtim. Bu kuruldan çok fazla şey öğrendim. Hem üniversite, hem ticaret odası, hem kadın girişimciler kurulu olarak 3’lü sacayağında kadın girişimcileri artırmak için çaba sarf ediyoruz.”

Ayşe Nurdan Aras: “Çocukken bile kâğıtlardan para yapan bir çocuktum. Ticaret üzerine oyunlar oynamayı severdim. Finansla başlayan iş hayatım aileme destek olmak istememle değişti. Benim iş hayatına başladığım dönemde, babam turizm işine girdi. Ben de kendimi orada buldum. Şu anda işlettiğim otelin tuğlalarını bile taşıdım. Bugün müşterimin "Türk tatlısı yiyebileceğim bir yer var mı" sorusu üzerine, o müşterimize aşure sattım. Şu anda hem konaklama, hem restoran alanında faaliyet gösteriyoruz. Büyüklerimden gördüklerimi uygulayarak, taş üstüne taş koyarak ilerliyoruz. Butik üretim yapıyoruz.”

Aylin Kurt Özyurt: “Asıl işim mühendislik, ama tarımla ilgileniyorum. Trüf mantarı ve lavanta yetiştiriciliği yapıyorum. Türkiye için oldukça yeni bir tarım alanı. Ar-ge çalışmalarımız sürüyor. Daha çok şey üretebileceğime inandığım için tarımda da yol almaya karar verdim. Ben ve çocuklarım Fethiye'ye taşındık 3 yıl önce ve çalışmalara başladık. Trüf mantarının fiyatı değişken. Mevsime, gününe ve trüfün kalitesine göre değişir. Bizim üzerinde çalıştığımız trüf mantarının kilo fiyatı ortalama 100-150 Euro arasında değişiyor. Yular öncesi izlediğim bir filmde trüf mantarı ücram ediliyordu. Buradan aklımda kaldı. Yıllar boyunca trüf mantarına olan ilgim arttı. Emekli olmaya yaklaşınca da, Ankara'dan ayrılıp tarımla uğraşmak istediğime karar verdim. "Yeni bir şey mi deneyelim" derken, bu fikir oluştu.”

Selma Ünal: “Turizm işletmecisiyim. Üniversitede de bu alanda eğitim gördüm. Eskiden beri ailede bir pansiyon işletmeciliği var. Ben de bilinçli olarak bölümümü seçtim. Üniversite öğrencisiyken de hep hayal kurardım. Gönlümde yatan aslan ticaret ve turizmdi. Butik otel üzerine çalışmak istiyordum. 17 yıl hediyelik eşya ticareti, sonrasında büyük bir tekstil firmasının bayiliğini yaptım. İkisini de sonlandırdıktan soma, iki kardeş yola çıktık. Aile yerimizde 20 odalı bir butik otel yaptık. Büyük hayalimize böyle başladık. Bu sektörde hiçbir zaman 'oldum' demeden çalışmak gerekiyor. 2013 yılından bu yana bu sektördeyiz. Geçen yıl da 16 daireli tatil evi konseptine başladık. Aynı zamanda Muğla TSO yönetim kurulundayım.”

Hicran Ayva Yeşertener: Tarım sektöründeyim. 2014 yılında eşim emekli olunca, zeytin ve zeytinyağı üzerine bir tesis açtık. Zeytinyağının en değerlisini üretmek için çalışıyoruz. Önümüzdeki yıl rekoltenin daha fazla olacağını düşünüyoruz. Aynı zamanda Göcek'te de doğal ürünlerimizin yer aldığı bir kafemiz var. Hem doğal ürünleri satıyoruz, hem kafe olarak hizmet veriyoruz.”

Pınar Canan Topuz: “1996 yılında basın dağıtım alanında işimi kurdum. Eşimden ise ‘Bir kadının yapabileceği iş değil’" tepkisiyle karşılaştım. Ama ben işimi çok seviyordum. Hatta sektöre renk getirdiğimi de düşünüyorum. Promosyonlarla tabana indim, kadınlarla çalışmayı tercih ettim. 2010 yılında bu sektörü bıraktım. Personel ve okul servisi işim de vardı, ona yöneldim ve bu işi büyütmeye çalıştım. Servis alanında da kadınların çalışmasına çok alışık değiller ama kendimi yine kabul ettirdim. Fethiye'de bir arazim var, burada 'bir şeyler yapabilir miyim' diye düşündüm ve organik tavuk işine de girdim. Mavi yumurta üretmeye çalıştım. Daha küçük, daha proteinli ve biraz mavimsi olan yumurtalardan bahsediyorum. Aynı zamanda Muğla TSO'da meclis üyesiyim.”

Feray Serat: “Sigorta acentesiyim. Başlangıçta, araç kiralama işim vardı. Fiyat alırken, 2004 yılında bu sektöre girmeye karar verdim. 2008'den bu yana da tekli acente olarak çalışmalarımıza devam ediyoruz.”

Mutlu Çokyüce Özcan: “Balık yetiştiriciliği yapıyorum. Su mühendisiyim. Aile şirketiyiz ve eşimle birlikte çalışıyoruz. Şirketimizi 2010 yılında kurduk, İtalya ve İspanya’ya ihracat yaptık. ABD'ye de ihracat yapmayı planlıyoruz.”

Gamze Yüksek: “Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi'nde matematik bölümündeyim. Doçentim. Kendini geliştirmek isteyen, yeniliklere açık olan herkesi girişimci olarak görüyorum. Üniversite ve girişimciliğin birlikte çalışabilmesi için kurula dâhil oldum. Ticari alanın gereksinimlerini bu sayede öğrenme şansım oldu. Geleceği yazan Kadınlar Projesinde danışmanlık yaptığımız çalışma, Türkiye finaline kaldı. Kuruldaki bir arkadaşımızla birlikte, üniversitemizde yapay zekâ alanında ilk lisansüstü programım da açtık.”

Gülay Örmeci Güney: “Öğretim üyesiyim. Teoriyle uygulamayı birleştirmek adına bu kuruldayım. Girişimcilik eğitimlerinde yer alıyorduk. Bu kurulda da kadın girişimcileri teorik bilgilerimizle desteklemek için çalışıyoruz.”

Nurgül Candan: “Marmaris doğumluyum, ilk orta ve liseyi Marmaris'te okudum. Akdeniz Üniversitesi MYO Turizm mezunuyum. 1995 yılında tekstil işine başladım ve halen devam ediyorum. Üniversitede okuyan bir oğlum var. Hobilerim resim ve spor yapmak.”