Dünya Ekonomisin büyük bir krizden geçtiği, Dünya ticaretinin daraldığı ve ülkelerin çeşitli korumacı politikalara yönelmeye başladığı günümüzde mevcut ihraç pazarlarımızdaki Pazar payımızın korunması ve ihracatçılarımıza alternatif pazarlara giriş imkanı sunulması özel önem kazanmıştır.
İhracatçılarımızın pazarlar hakkında doğru ve zamanında bilgilendirilmesi, pazara giriş faaliyetlerinin daha yoğun ve etkin hale getirilmesi her zamankinden daha gerekli hale gelmiştir. Bu kapsamda yeni bir yaklaşım geliştirilmiş ve bu yaklaşıma uygun bir yapılanmaya gidilmiştir.
Bu amaçla, Dış Ticaret Müsteşarlığı koordinasyonunda hayata geçirilen Pazara Giriş Projesi “Bilgilendirme” ve “Eylem” olmak üzere iki ayrı bileşenden oluşmaktadır. Ayrıca bu iki bileşenin birbirleri ile yakın bir işbirliği içinde çalışmasını sağlayacak bir model kurulmuştur.
Bilgilendirme çalışmalarının ana amacı ihracatçılarımıza ve ilgili sivil toplum kuruluşlarına bilgi temin etmek ve eyleme dönük çalışmalara destek sağlamak olarak belirlenmiştir. Bu kapsamda, İGEME bünyesinde oluşturulan 34 adet “ülke masası” önemli bir rol üstlenecektir.
Öte yandan, yeni yaklaşım ile oluşturulan “Eylem” bileşeninin ana hedefini ise iki başlık altında toplanmaktadır. İlki yeni pazarlara girmek ve mevcut pazarlarımızdaki payımızı arttırmak amacıyla belirlenecek ülkelere yönelik pazara giriş projeleri ve eylem planları hazırlayarak bunları hayata geçirmektir. İkinci hedef ise ihracatçılarımızın dış pazarlarda karşılaştıkları pazara giriş engellerini tespit etmek ve bunları ortadan kaldırmaya yönelik politikaları eyleme koymaktır. Söz konusu hedefleri yerine getirmek üzere, Dış Ticaret Müsteşarlığı bünyesinde, “Pazara Giriş Faaliyetleri” ve “ Pazara Giriş Engelleri” çalışma grupları oluşturulmuştur.
- Bilgilendirme bileşeni: Ülke masaları’nın işlevi
Firmalarımız için, dış pazarlara açılmalarında ülke ve sektör spesifik stratejiler hazırlamalarında yol gösterici olması planlanan ülke masaları; interaktif olarak hazırlanan İGEME WEB sitesi aracılığıyla firmalarımıza ihtiyaç duydukları bilgilere ulaşma imkanı sağlayacak, ayrıca firmalarımızın daha detaylı ve spesifik sorularını içeren doğrudan başvurularında destek sağlayacaktır.
Oluşturulan bu yapı sayesinde, İGEME bünyesinde kurulan ülke masalarında görevli “Ülke uzmanları” firmalarımızın dış pazarlara açılmadan önce başvuracakları ilk temas noktası olacak ve onlara yol gösterecektir.
- Eylem bileşeni: Pazara Giriş Komitesi ve Çalışma Grupları
Yapının en üstünde başkanlığını Dış Ticaret Müsteşarının yapacağı “Pazara Giriş Komitesi” bulunmaktadır. Her iki ayda bir toplanacak olan Komite’nin üyeleri arasında DTM, İGEME, TOBB, TÜSİAD, MÜSİAD, TUSKON, DEİK ve Müteahhitler Birliği yer almaktadır.
Pazara giriş projeleri kapsamında üst karar alma mercii olan bu Komite’nin altında iki ayrı “Çalışma Grubu” oluşturulmuştur. Bu gruplardan birincisi, “Pazara Giriş Faaliyetleri Çalışma Grubu”’dur.
DTM’nin farklı birimlerinin yanı sıra, Birliğimizin ve diğer özel sektör temsilcilerinin de yer aldığı bu grup, IGEME bünyesinde oluşturulan “Ülke Masaları” ile de koordinasyon içinde çalışacak ve “Hedef Pazarlar” için “Pazara Giriş Projeleri” ve “ Eylem Planları” hazırlayarak Komite’nin onayına sunacaktır. Grup ayrıca, “Pazara Giriş Projeleri ve Eylem Planları”’nın hayata geçirilmesi ve takibi konusunda da görevli olacaktır.
Bir başka ifade ile söz konusu Çalışma Grubunun amacı pazara giriş çalışmalarının, koordinasyonu, planlanması, raporlanması ve sürekli bilgi akışının sağlanması; yeni hedef pazarlar belirlenmesi ve ihraç pazarlarımızdaki pazar payımızın korunmasına yönelik faaliyetlerin tespit edilmesi; ihracatçıların dış pazarlarla ilgili taleplerine ivedilikle ve etkin bir şekilde cevap verebilmesi olarak belirlenmiştir.
“Pazara Giriş Komitesi”’nin altındaki ikinci “Çalışma Grubu”, ihracatçılarımızın uluslararası ticarette karşılaştıkları sorunların yakından izlenmesinin amaçlayan, “Pazara Giriş Engelleri Çalışma Grubu” dur. TOBB, TİM ve diğer özel sektör temsilcilerinin de yer aldığı bu Çalışma Grubu ise, firmalarımızın yurtdışı pazarlarda karşılaştığı çeşitli pazara giriş engellerinin tespiti ve bunların çözüme kavuşturulması için projeler geliştirerek bu projelerin takip edilmesinden sorumludur.
Söz konusu pazara giriş engellerinin,
- Geçici nitelikte olmaması, diğer bir deyişle sistemik hale gelmiş olması,
- Aynı ürünü ihraç etmek isteyen tüm firmaların ihracatını etkiliyor olması,
- Uygulaması üzerinden belli bir zamanın geçmesi ve ilgili ithalatçı ülke birimiyle temasa geçilmiş olmasına rağmen bir sonuç alınamamış olması,
- İthalatçı ülke tarafından uygulanan bir önlem ya da uygulama sebebiyle gerçekleşiyor olması,
- Firmadan kaynaklı, (evrak eksikliği gibi usule ilişkin bir eksikliği) olmaması,
önem taşımaktadır.
Konu ile ilgili olarak, Birliğimizce yapılan bir duyuru ile, tüm Odalar, Borsalar ve Sektör Meclisleri üyeleri bilgilendirilmiş olup, söz konusu Pazara Giriş Engelleri ile ilgili, ihracatçılarımızın karşılaştıkları problemlerin, Birliğimize bildirilmesi talep edilmiştir.
Hedef ülke belirlenirken, küresel kriz döneminde büyümeye devam eden ve dış ticaret hacimlerinde önemli gerileme görülmeyen ülkelerin yanı sıra, ülkemizin dış ticaret ilişkilerinin temel parametreleri olan DTÖ ve Avrupa Birliği kapsamında gerçekleştirilen ikili ve çok taraflı müzakereler ile müteahhitlik hizmetlerindeki ihracat potansiyelimiz de dikkate alınmıştır.
Söz konusu kriterlere ilave olarak, incelenen ülkelerle olan siyasi ilişkilerimiz, pazarın alım gücü, büyüklüğü, dışa açıklığı gibi hedef pazarın yapısını belirleyen unsurla, sermaye hareketleri ticari ve hukuki alt yapıları, yatırımlar göz önünde bulundurulmuştur.
Söz konusu kriterlere göre belirlenen hedef ülkeler şöyledir: ABD, Çin Halk Cumhuriyeti, Rusya Federasyonu, Hindistan, Brezilya, Kanada, Polonya, Nijerya, Mısır, İran, Suudi Arabistan, Cezayir, Libya, Ürdün ve Katar.
