Cumhuriyetimizin 100. Kuruluş yıldönümü olan 2023’e yönelik ülkemizin stratejik hedefi, dünya mal ticaretinden aldığımız payın artırılarak ihracatımızın 500 milyar dolara çıkarılmasıdır.

Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Devlet Bakanlığı, Sanayi ve Ticaret Bakanlığı, Hazine Müsteşarlığı, Başbakanlık Yatırım Ajansı, TÜBİTAK’la birlikte, TOBB ve TİM başta olmak üzere sivil toplum kuruluşlarımızın da içinde yer aldığı bir “İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu” oluşturulmuştur. Söz konusu Kurulun Başkanlığını Dış Ticaretten sorumlu Devlet Bakanı yürütmektedir.

Bu kurulun temel işlevi; üretim potansiyelimizin ihracata dönük olarak değerlendirilmesi ve yönlendirilmesi için ortak politikalar geliştirilmesi olarak öngörülmüştür.

İhracata Dönük Üretim Stratejinin amacı;

• Sürdürülebilir ihracat artışının sağlanması,
• İhracatta pazar ve ürün çeşitlenmesinin gerçekleştirilmesi,
• İhracata dönük üretimin teknolojik gelişiminin sağlanması,
• Yurt içinde yaratılan katma değerin artırılmasının sağlanması,
• Üretimle ihracatın birlikte ele alındığı “ihracata dönük bir üretim stratejisi”

geliştirilmesi,

• İmalat sanayii ile hizmet üretim potansiyelinin ihracat odaklı olarak değerlendirilmesi,
• Düşük ve orta düşük teknolojili sektörlerde katma değeri yüksek ürünlere geçiş ve üretimin artırılması,
• Orta yüksek teknolojili sektörlerde üretim artışının sağlanması,
• Yüksek teknolojili sektörlerde yeni yatırımların artırılması,
• Yüksek performanslı pazarlarda tüketici tercihlerindeki eğilime dönük yurtdışı pazar araştırmalarının desteklenmesi,
• Teknoloji yoğun ürünlerin ve sektörlerin pazara giriş faaliyetlerinin desteklenmesi,

olarak belirlenmiştir.

Bu çerçevede, İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulunda,

• İhracat odaklı üretim için altyapının geliştirilmesi,
• İhracat odaklı üretimde daha rekabetçi bir yapıya geçilmesi, (Faktör maliyetlerinin değerlendirilmesi),
• İş yapma kültürünün iyileştirilmesi, geliştirilmesi,
• İlgili Bakanlık, Kurum ve Kuruluşlar ile işbirliği, bilgi paylaşımı ve ortak çalışma ihtiyacının değerlendirilmesi,

konuları ele alınmaktadır.

İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulunun görevleri arasında;

• İhracata Dönük Üretim Stratejisi geliştirmek amacıyla uygulanacak politikaları belirlemek, izlemek ve değerlendirmek, ihtiyaç halinde konuya ilişkin sorunların tespit ve çözümü için ortak bir platform oluşturmak,
• Kurumlar arası işbirliği ve koordinasyonu sağlamak,
• Kurul çalışmalarının bütünlük içerisinde, etkin bir şekilde sürdürülebilmesi ve eşgüdümün sağlanabilmesi amacıyla alt kurul, komite ve teknik çalışma grupları oluşturmak,
• Alt kurul, komite, teknik çalışma grupları tarafından sunulan çalışma sonuçlarını değerlendirmek ve karara bağlamak,
• Kurul kararlarının Ekonomi Koordinasyon Kurulu, Bakanlar Kurulu ve diğer üst mercilere iletilmesi için tavsiyelerde bulunmak,

olarak belirlenmiştir.

Kurulun Çalışma Usul ve Esasları;

• Kurul, 3 ayda bir ve ihtiyaç duyulan diğer zamanlarda Başkan’ın çağrısıyla gündemli olarak toplanır.
• Gündem, üyelerin önerileri dikkate alınarak, Sekreterya hizmetini yürüten DTM (EAD Genel Müdürlüğü) tarafından belirlenir.
• Gündem, toplantı öncesinde üyelere iletilir.
• Kurul gerektiğinde sektörel veya konu bazında alt kurul, komite ve teknik çalışma grupları kurabilecektir.
• Alt kurul, komite ve teknik çalışma grupları Kurul üyeleri, temsil edilen kurumların teknik uzmanları veya Kurul’un önereceği diğer temsilci ve kişilerden oluşabilecektir. Alt kurul, komite ve teknik çalışma grupları, bulgularını ve önerilerini Kurul’a sunabilecektir.
• Kurul kararları görüş birliği ile alınacak, ancak, bu yolla karar almanın mümkün olmadığı istisnai durumlarda oy çokluğu ile karar alma yöntemi takip edilecektir.
• Çalışmaların sonuçları ve alınan kararlar, gerektiğinde DTM’nin internet sayfasında kamuoyuna duyurulacaktır.
• Kurulun Çalışma Usul ve Esasları belgesi, ilk toplantıda karara bağlanır ve gelecek toplantılarda uygulanır.

2023’te dünya ticaretinden aldığımız payın artırılması ve ihracatın 500 milyar dolar hedefine ulaşılabilmesi için, İhracata Dönük Üretim stratejisi çatısı altında  “Girdi Tedarik Stratejisi” çalışmaları hayata geçirilmiştir.

Türkiye 2009 yılında 102,1 milyar dolar ihracat yaparken, 140 milyar dolar da ithalat gerçekleştirmiştir.

2009 yılında Dahilde İşleme Rejimi (DİR) kapsamında 20.4 milyar dolarlık ithalat ve yine DİR kapsamında 46.3 milyar dolarlık ihracat yapılmıştır.

Girdi Tedarik Stratejisi’nin yalnız ihracatçılarımızın ihtiyaç duydukları girdileri daha etkin, daha düşük maliyetli temini açısından değil, esasen ara malı ithalatına bağımlı ihracatımızın bu bağımlılığının giderilmesi ve bu şekilde cari açığın azaltılması açısından da ele alınmaktadır.

Girdi Tedarik Stratejisi çalışmaları ile ihracat için ithal edilen girdilerin hangilerinin ülkemizde üretilebileceği ya da başka hangi ülkelerden daha düşük maliyette tedarik edilebileceğinin tespiti öngörülmektedir.

Söz konusu proje ile ilgili olarak ülkemiz için stratejik önem arz eden 7 sektör (demir-çelik, tarım, kimya, madencilik, otomotiv, makine, tekstil)  seçilmiş olup bunların her biri için girdi tedariki konusunda, kurulun ilgili kuruluşlarının görüşlerinin alınması suretiyle söz konusu sektörlerle ilgili öneriler hazırlanıp hayata geçirilecektir.

Bu çerçevede, İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulunun ikinci toplantısında, Girdi Tedarik Stratejisi kapsamında Demir-Çelik sektörü ele alınmıştır. Konuyla ilgili olarak, Birliğimiz, Odalarımızın ve Sektör Meclislerimizin görüşlerinin derlenmesi neticesinde, kurul sekretaryasına söz konusu sektör ile ilgili görüş iletmiştir.

İleride gerçekleştirilecek olan her toplantıda diğer sektörler ele alınacaktır.

Girdi Tedarik Statejisinin amacı;

• Girdi kaynaklarındaki belirsizliklerin, girdi tedarikinde ülke/bölge bazlı bağımlılıkların, hammadde niteliğindeki doğal kaynakların geleceğine ilişkin risklerin saptanması ve bu sorunları minimize etmeye dönük eylem planları geliştirilmesi,
• Ülkemiz açısından bağlayıcı gümrük düzenlemeleri içeren ikili, bölgesel ve çok taraflı anlaşmaların, etkin ve düşük maliyetli girdi tedariki yaklaşımıyla incelenmesi ve politika önerileri geliştirilmesi,
• Kısa dönemde, ihracata dönük üretimde daha etkin ve düşük maliyetli girdi tedariki açısından izlenecek yol haritasının oluşturulması,
• Orta ve uzun dönemde, ihracatın ara malı ithalatına bağımlılığını azaltıcı nitelikte politikaların geliştirilmesi,

olarak belirlenmiştir.

Bu bağlamda hedeflenen çalışmalar aşağıda sırlanmaktadır.

• Önemli girdilerin yurtiçi tedarik imkanları, veya alternatif tedarik kaynakları araştırılacak;
• Sanayi için gerekli, dış ticarete konu olan kritik girdiler tanımlanacak, bunlar için veri tabanı oluşturulacak;
• Yatırım teşvik politikaları ve devlet yardımı uygulamalarının envanteri çıkarılmış girdi ihtiyacı temelinde uygulanması imkanları araştırılacak;
• Orta-yüksek teknolojili üretimin geliştirilmesi hedefine yönelik girdi tedarik politikaları belirlenecek;
• Sektör temsilcileri ile yapılacak görüşmeler sonrasında revize edilecek ön raporlar İhracata Dönük Üretim Stratejisi Değerlendirme Kurulu’na sunulacak;
• Kurul’un değerlendirmeleri, ihracat odaklı üretimde daha rekabetçi bir yapıya geçilmesi için uygulanacak girdi tedarik politikalarının belirlenmesinde esas alınacaktır.