41 / 255
23
EKONOMİK RAPOR - 2015
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği •
www.tobb.org.trBÖLÜM II. TÜRKİYE EKONOMİSİ
TÜRKİYE EKONOMİSİNE GENEL BAKIŞ
2015 yılı yurtdışı ve yurt içinde belirsizliklerin, dalgalanmaların yüksek olduğu bir
yıl olmuştur. Küresel ekonomi zayıf seyrini sürdürürken, ülke içinde de bölgesel
jeopolitik riskler, yaşanan iki seçim döneminin yarattığı siyasi belirsizlikler ekonomik
gelişmeleri büyük ölçüde belirlemiştir.
Türkiye ekonomisi 2015 yılında, küresel ekonomide devam eden sorunlar ve son
yıllarda artan jeopolitik risklere rağmen birçok ülkenin üzerinde bir performans
sergilemiş ve % 4,0 oranında büyüme gerçekleştirmiştir. Büyümeye en büyük katkı
iç tüketimdeki artıştan gelmiştir. Kamu harcamalarındaki artış da büyümeyi artırıcı
etki yapmıştır. Bu dönemde iç politikadaki belirsizlikler, yaşanan iki seçim dönemi
yatırımcıların yatırım kararlarında isteksiz davranmasına neden olmuş ve özel
yatırım harcamalarındaki büyümeyi kısıtlamıştır.
Euro bölgesi ekonomilerinde yapısal sorunların varlığını sürdürmesi ve istikrarlı
büyüme sağlanamaması, euro/dolar paritesindeki gerileme ile komşularımız Irak,
Rusya ve Suriye gibi ülkelerde devam eden jeopolitik sorunlar nedeniyle ihracatta
düşüş kaydedilmiştir. Dolayısıyla ihracatın büyümeye katkısı negatif olmuştur.
2015 yılında % 4,0 büyüyen Türkiye ekonomisinde ana sektörler itibarıyla, tarım
sektörü olumlu seyreden iklim koşullarının etkisiyle % 7,6 büyürken, hizmetler
sektörü % 4,8, sanayi sektörü % 3,3 büyüme göstermiştir. GSYH içinde tarım
sektörünün payı 0,6 puan artarak % 8,6’ya yükselirken, sanayi sektörünün payı
0,6 puan azalarak % 26,5’e gerilemiş, hizmetler sektörünün % 64,9 olan payı aynı
kalmıştır.
2015 yılında özel tüketim harcamaları % 4,5 ve kamu tüketim harcamaları %
6,7 artmış, böylece toplam tüketim harcamalarında % 4,8 artış gerçekleşmiştir.
Kamu sektörü sabit sermaye yatırımları % 7,6 artarken, özel sektör sabit sermaye
yatırımlarının büyüme hızı % 2,7 düzeyinde gerçekleşmiştir. Bu değişikliklere bağlı
olarak toplam sabit sermaye yatırımlarında % 3,6 artış gerçekleşmiştir.
2013 yılında 10.822 dolar olan kişi başına GSYH, 2014 yılında % 3,9 düşüşle 10.395
dolara, 2015 yılında da % 10,9 düşüşle 9.261 dolara gerilemiştir.
Ekonomideki büyüme, sanayinin öncü göstergelerinden olan imalat sanayi kapasite
kullanım oranlarına da yansımıştır. 2014 yılında bir önceki yıla göre 0,2 puan azalış
göstererek % 74,4 seviyesine düşen imalat sanayi kapasite kullanım oranı, 2015
yılında 0,3 puan artarak % 74,7 seviyesine yükselmiştir. Mal grupları düzeyinde
kapasite kullanım oranı dayanıklı tüketim malları grubunda 0,4 puan, yatırım
malları grubunda 3,0 puan artarken, dayanıksız tüketim malları grubunda 1,0
puan, tüketim malları grubunda 0,7 puan, gıda ve içecekler grubunda 0,5 puan ve
ara malları grubunda 0,5 puan azalmıştır.