92 / 255
74
72. GENEL KURUL
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği •
www.tobb.org.trBölgesel Düzeyde Kamu Yatırımları
Yıllardır bölgeler arası gelişmişlik farklılıklarını azaltmak amacıyla uygulanan
bölgesel kalkınma politikalarına rağmen, birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de
bölgeler arası gelişmişlik farkları önemli bir ekonomik ve toplumsal sorun olarak
varlığını korumaktadır. Kamu yatırımları, bölgelerin gelirlerini olumlu etkileyerek
kalkınmasına katkıda bulunmakta, dolayısıyla gelişmiş farklarının giderilmesinde
önemli rol oynamaktadır.
2015 Yılı Yatırım Programı, Onuncu Kalkınma Planında, 2015-2017 Orta Vadeli
Programında ve 2015 Yılı Programında öngörülen hedefler doğrultusunda
hazırlanmıştır. Programda; kamu yatırımlarının büyümeye, özel kesim yatırımlarını
desteklemeye, bölgelerin gelişme potansiyellerini harekete geçirmeye, istihdamı
ve ülke refahını artırmaya katkısının azami seviyeye çıkarılması temel amaç
olarak belirtilmiştir. Kamu yatırım ödeneklerinin özel sektörün üretken faaliyetlerini
destekleyecek nitelikteki altyapı yatırımlarına yönlendirilmesi, bu kapsamda,
demiryolu, liman, lojistik merkezi gibi alanlara özel önem verilmesi planlanmıştır.
Kamu yatırımları ağırlıklı olarak, sulama, enerji, ulaştırma gibi altyapı alanlarında
yoğunlaşırken, eğitim, sağlık, hizmetler ve diğer sektörlerdeki okul, hastane, küçük
sanayi sitesi ve organize sanayi bölgesi gibi birçok proje ise toplulaştırılarak yatırım
programında yer almaktadır. Sulama baraj ve kanalları, enerji nakil hatları, devlet
yolları, otoyollar, demir yolu, boru hatları gibi projeler ile okul, hastane, organize
sanayi bölgesi, küçük sanayi sitesi gibi toplulaştırılmış projeler büyük ölçüde birden
fazla ili ilgilendirmekte ve muhtelif il olarak nitelendirilmektedir.
2014 yılında 56.280 milyon TL olan kamu yatırımlarının tutarı, 2015 yılında % 10,6
artışla 62.240 milyon TL’ye yükselmiştir. Kamu yatırımlarının % 43,4’ü birden fazla
ili kapsayan muhtelif illere yapılırken, % 56,6’sı 81 ile dağılmıştır. 2015 yılında kamu
yatırımlarından en çok pay alan il % 10,3 ile İstanbul olurken, bunu % 6,8 ile Ankara,
% 2,6 ile İzmir ve % 1,8 ile Diyarbakır ve Mardin illeri izlemiştir. 2015 yılında bir
önceki yıla göre kamu yatırımlarında en yüksek oranlı artışlar % 60,8 ile Denizli,
% 56,7 ile Kırıkkale, % 56,0 ile Sivas illerinde olurken, % 62,0 ile Sinop, % 40,9 ile
Kırklareli ve % 35,6 ile Çanakkale kamu yatırımlarının en çok azaldığı iller olmuştur
(Tablo 52).