102 / 255
84
72. GENEL KURUL
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği •
www.tobb.org.tr1.4 Parasal ve Mali Gelişmeler
1.4.1 Enflasyon
1.4.1.1 Tüketici Fiyat Endeksi
Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası’nın (TCMB) temel amacı, fiyat istikrarını
sağlamaktır. Bu çerçevede enflasyon hedefini, 2015 yılı için Orta Vadeli Program
hazırlık sürecinde Hükümet ile varılan mutabakata paralel olarak % 5 olarak
belirlemiştir.
TCMB, enflasyonu hedefle uyumlu seviyelerde tutmak için, hesap verme
yükümlülüğünün bir unsuru olan belirsizlik aralığını her iki yönde 2 yüzdelik puan
olarak korumuştur. “2015 Yılı Para ve Kur Politikası” temel politika metninde yıl
sonunda enflasyonun hedeften belirgin olarak (her iki yönde de 2 puandan fazla)
sapması durumunda Hükümete açık mektup yazılacağı belirtilmiştir.
TCMB 2006 yılından itibaren uyguladığı enflasyon hedeflemesi rejimininde 2009
ve 2010 yıllarında hedefi tutturmuş, 2012 yılında belirsizlik aralığı sınırında, diğer
yıllarda ise belirsizlik aralığının üzerinde kalmıştır. 2015 yılı sonunda enflasyon, 2012
yılından bu yana sabitlenen % 5’lik hedefin 3,81 puan üzerinde % 8,81 düzeyinde
gerçekleşmiş ve belirsizlik aralığı 1,81 puan aşılmıştır (Tablo 58, Grafik 25).
Böylece TCMB’nin hesap verme sorumluluğu doğmuş ve politika gereği 26
Ocak 2016 tarihinde Hükümete enflasyonun hedeften sapmasının nedenleri ile
hedefe ulaşmak için alınan ve alınması gereken önlemleri açıkladığı bir mektup
göndermiştir. TCMB sözkonusu mektupta, 2015 yılında enflasyonun belirgin olarak
hedefin üzerinde gerçekleşmesinde, döviz kurunda kaydedilen birikimli artışlar,
gıda fiyatlarının yüksek seyri ile beklentilerdeki bozulmaya bağlı olarak enflasyon
eğiliminin güçlenmesinin etkili olduğunu bildirmiştir.
2015 yılı Ocak ayında % 7,24 olan yıllık enflasyon, gıda fiyatlarındaki olumsuz
görünümün etkisiyle Mart ayında % 7,61 olarak gerçekleşmiştir. Mayıs ayında ise
% 8,09 ile Ocak ayından itibaren devam eden yükselme eğilimini sürdürmüştür.
Temel mal grubu fiyatlarındaki baz etkisi, petrol fiyatlarındaki gerileme enflasyonu
düşürücü etki yaparken, gıda fiyatlarındaki artış ile TL’nin değer kaybı enflasyondaki
düşüşü sınırlandırmıştır. Haziran ayında ise enflasyon 2013 yılı Mayıs ayından bu
yana en düşük seviyesine gerileyerek % 7,20 seviyesine inmiştir. Haziran ayındaki
gerilemede temel mal ve enerji gruplarındaki yükselişe rağmen gıda fiyatlarında
kaydedilen düzeltme etkili olmuştur.
Petrol fiyatlarının enflasyon üzerindeki düşürücü etkisine rağmen gıda fiyatlarındaki
olumsuz seyir ve Türk lirasında yaşanan değer kayıpları, enflasyonun ivmelenerek
Eylül ayı itibarıyla % 7,95’e yükselmesine neden olmuştur. Türk lirasındaki değer
kayıplarının sürmesi ve enerji grubundaki baz etkisi kaynaklı artışlar nedeniyle Aralık
ayında enflasyon % 8,81 ile yılın en yüksek seviyesine yükselmiştir (Grafik 26).