166 / 255
148
72. GENEL KURUL
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği •
www.tobb.org.trKomşu ülkelerle yapılan ithalat 2014 yılında bir önceki yıla göre%2,7 azalırken, 2015
yılında % 37,5 azalarak 17.633 milyon dolardan 11.015 milyon dolara gerilemiştir.
Komşu ülkelerin toplam ithalat içindeki payı bir önceki yıla göre 2 puan azalarak
% 7,3’ten % 5,3’e gerilemiştir. Komşu ülkeler içinde en fazla ithalat yapılan ülke %
38,0 gerilemeye rağmen 6.096 milyon dolar ile İran olurken, onu 2.254 milyon dolar
ile Bulgaristan izlemiş, 1.860 milyon dolar ile Yunanistan takip etmiştir. 2015 yılında
bir önceki yıla göre sıralamada Yunanistan ve Bulgaristan yer değiştirmiştir. En az
ithalat yapılan komşu ülke ise 1milyon dolar ile Ermenistan’dır.
Ülkemizin komşu ülkelerle olan dış ticaret hacmi 2014 yılında % 1,9 azalırken, 2015
yılında % 26,7 azalarak 42.103 milyon dolardan, 30.849 milyon dolara gerilemiştir.
Komşu ülkelerle yapılan dış ticaret hacminin, toplam dış ticaret hacmi içindeki payı
2014 yılına göre 1,7 puan azalarak % 10,5’ten % 8,8’e gerilemiştir.
1.5.2 Ödemeler Dengesi
Büyüme performansını yükseltirken cari işlemler açığını düşürmeye devam etmek,
önceki program dönemlerinde olduğu gibi 2015-2017 yıllarını kapsayan Orta Vadeli
Programında temel amaçlarından birisi olarak açıklanmıştır. Program döneminde
yurt içi tasarrufları artırmaya ve üretimin ithalata olan yüksek bağımlılığını azaltmaya
yönelik politikalara öncelik verilmesi planlanmıştır.
Cari işlemler açığında 2013 yılının sonundan itibaren başlayan azalış eğilimi,
2014 yılının sonlarına kadar devam etmiştir. 2013 yılında 63.608 milyon dolar olan
cari açık, 2014 yılında % 31,5 azalarak 43.552 milyon dolar olmuştur. Cari açık
2015 yılının ilk yarısında yatay bir seyir izlerken, Ağustos ve Eylül aylarında fazla
verilmiştir. Böylece 2015 yılı sonunda % 26,1 azalarak 32.192 milyon dolar ile son
altı yılın en düşük seviyesinde gerçekleşmiştir (Tablo 112).
Cari açıktaki bu azalmada büyük ölçüde dış ticaret açığındaki azalma etkili olmuştur.
Küresel ekonomik aktiviteki ve en önemli ticaret ortaklarımızdaki toparlanmanın
sağlanamaması, komşu ülkelerde yaşanan jeopolitik ve ekonomik sorunlar nedeniyle
özellikle Irak ve Rusya’ya yapılan ihracatın gerilemesi ihracat performansını
olumsuz etkilemiştir. Kurdaki değer kaybının ithalatımızı baskılaması yanında,
enerji fiyatlarındaki düşüşün enerji ithalatı faturasını düşürmesi ve altın ticaretindeki
dengelenme cari açıktaki iyileşmeyi destekleyen unsurlar olarak öne çıkmıştır. Dış
talepteki zayıf seyrin yanısıra jeopolitik gelişmelerin seyahat gelirlerini azaltması
ise iyileşmeyi sınırlandırmıştır. TCMB, euro/dolar paritesindeki gelişmelerin ve Rus
rublesinin değer kaybının, Rusya’dan gelen ziyaretçi sayısındaki azalmanın seyahat
gelirlerinin düşmesinin başlıca etkenleri olduğunu belirtmiştir.