httptobb.org.trYayinMudurluguDocuments72-Genel-KurulEkonomiR

168 / 255

150
72. GENEL KURUL
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği •
Cari işlemler dengesinin, dış ticaretten sonra en önemli belirleyicisi olan hizmetler
kalemi 2015 yılında azalış eğilimi göstermiştir. Bu azalış büyük ölçüde turist
sayısındaki sınırlı düşüşe karşın, paket tur harcamalarında görülen azalış, Euro
ve Rublenin değer kaybetmesinin yarattığı olumsuz parite etkisiyle net seyahat
gelirlerinde ortaya çıkan düşüşten kaynaklanmıştır. Taşımacılık kalemi hizmetler
dengesine sınırlı bir katkı yaparken, inşaat gelirlerindeki azalış olumsuz etkilemiştir.
Net hizmet gelirleri 2014 yılına göre%10,5 azalarak 23.959 milyon dolara gerilemiştir
(Grafik 48).
-63.608
-43.552
-32.192
-79.917
-63.597
-47.820
22.844 26.768 23.959
-8.986 -8.130 -9.523
1.391 1.407 1.192
-100.000
-90.000
-80.000
-70.000
-60.000
-50.000
-40.000
-30.000
-20.000
-10.000
0
10.000
20.000
30.000
2013 2014 2015
(Milyon Dolar)
Grafik 48. Ödemeler Dengesi
Cari İşlemler Hesabı Mal Dengesi Hizmetler Dengesi Birincil Gelir Dengesi İkincil Gelir Dengesi
Kaynak: TCMB.
Grafik 48. Ödemeler Dengesi
Ücret ödemeleri ve yatırım geliri kalemlerinden oluşan birincil gelir dengesinde 2014
yılında 8.130 milyon dolar olan çıkış 2015 yılında 9.523 milyon dolara yükselmiştir.
Bu gelişme, yatırım gelirinden kaynaklanan net çıkışların 1.139 milyon dolar artarak
9.101 milyon dolara yükselmesinden kaynaklanmıştır. Genel Hükümet ve diğer
sektörlerin cari transferlerinden oluşan ikincil gelir dengesinden kaynaklanan net
girişler 215 milyon dolar azalarak 1.192 milyon dolar olmuştur.
Doğrudan yatırım girişlerinde 2014 yılından buyana devam eden düşük seyir
2015 yılında da devam etmiştir. Doğrudan yatırımlardan kaynaklanan net varlıklar
2014 yılına göre 1.959 milyon dolar azalarak 5.088 milyon dolara gerilerken,
net yükümlülükler de 4.060 milyon dolar artarak 16.583 milyon dolar tutarında
gerçekleşmiştir.
2015 yılında AB ülkeleri ve enerji ihracatçısı ülkelerde büyümeye yönelik endişeler,
risk iştahında azalma gelişmekte olan ülkelere yönelik portfföy akımlarında azalmaya
neden olmuştur. Portföy yatırımları kalemindeki net yükümlülük oluşumu ile ilgili
olarak yurtdışında yerleşik kişiler hisse senedi piyasasında 2.395 milyon dolarlık net
satım gerçekleştirmişlerdir.