Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

Ender Yorgancılar açılış konuşmasında üyeleri selamladıktan sonra Meclisin düzenli gerçekleştirdiği toplantılarla, çıktılar, oluşturdukları görüşlerle son derece verimli çalıştığına değinerek, üyelerin özverili çalışmalarından dolayı teşekkürlerini iletti.

Toplantıda gündem maddesi olarak ilk önce, Ticaret Bakanlığı Ticaret Uzmanı İpek Yalçındağ Dursun tarafından Türkiye-Birleşik Krallık STA’sı güncelleme süreci ve Birleşik Krallık tarafından başlatılan kamu istişaresi hakkında bilgi verildi. Sunumda paylaşılan bilgilere göre; Türkiye ile Birleşik Krallık (BK) arasındaki STA’nın gözden geçirme maddesine istinaden; yeni, modernize edilmiş bir anlaşma için güncelleme müzakerelerine başlanması yönünde karşılıklı niyet 18 Temmuz 2023 tarihli Ortak Bildiri ile ifade edildi. Dursun sunumunda ayrıca, Birleşik Krallık’ın 2 Kasım 2023 tarihinde 5 Ocak 2024'e kadar devam edecek bir kamu istişare süreci başlattığını, bu kapsamda müzakerelerin ekonomik, çevresel ve sosyal etkilerini anlamak için kamuoyu, iş dünyası ve diğer ilgili paydaşların görüşlerinin beklendiği bilgisini paylaştı. Bunun yanında, STA gözden geçirme sürecinin Mal Ticareti, Hizmetler/Yatırım/Dijital Hizmetler, Rekabet ve Devlet Yardımları, Düzenleyici Kurallar, Sürdürülebilirlik ve Kapsayıcı Ticaret başlıklarında olmasının öngörüldüğünü aktardı. Sunumda; Birleşik Krallık’ın, AB’den çıkışı sonrası Avustralya ve Yeni Zelanda ile STA imzaladığını hatırlatarak, Trans-Pacific Partnership (CPTPP) Anlaşması katılım müzakerelerinin 2023’te tamamladığını belirtmiştir. Son olarak, Birleşik Krallık-AB arasındaki anlaşmanın sadece ikili kümülasyona izin veren yapısının ülkemiz menşeli girdiler açısından rekabet riski oluşturduğuna dikkat çekip, kamu istişare sürecinde bu konuya da yer verilmesinin önemli olacağı görüşü paylaşıldı.

Gündemin bir diğer maddesi olarak, Karbon Piyasalarının İşletilmesine İlişkin Yönetmelik Taslağı görüşüldü. Arçelik Enerji Bölümü Yöneticisi Fatih Memiş yaptığı bilgilendirmede, önümüzdeki dönemde hayata geçirilmesi planlanan Emisyon Ticaret Sistemi (ETS) kapsamında emisyon tahsisatlarının dağıtımını ve ticaretini yapacak karbon piyasalarının kurulmasını ve işletilmesini amaçlayan Yönetmelik taslağının yakın zamanda görüşe açıldığı bilgisini paylaştı. Tahsisatların ihracı, elde tutulması, başka bir hesaba transferi, iptali ve kullanımdan kaldırılması işlemlerinin takip edileceği elektronik veri sistemi olan işlem kayıt sistemi (İKS) kurulacağını belirtti. ETS kapsamındaki işletmecilerin İKS'de hesap açarak birincil ve ikincil karbon piyasalarına kayıt başvurusunda bulunmaları gerektiğini ifade etti.

Birincil karbon piyasası ve ikincil karbon piyasasından da bahseden Memiş, birincil karbon piyasasının; emisyon tahsisatlarını ETS katılımcılarına ihaleler veya ücretsiz tahsis yoluyla dağıtan bir mekanizma olduğunu belirterek, ihalelerden elde edilecek gelirlerin özel sektörün yeşil dönüşümünü ve adil geçişini desteklemek amacıyla belirlenen hesaplara aktarılmasının önemine değindi.

İhale veya bedelsiz tahsis yöntemiyle dağıtılan emisyon tahsisatlarının sürekli ticaret yöntemiyle piyasa katılımcıları arasında işlem gördüğü yer olan ikincil karbon piyasası ile ilgili olarak ise, spot karbon piyasası sözleşme türleri, eşleştirme kuralları ve uzlaşma bildirimleri yönetileceği bilgisini aktardı.

Toplantının son gündem maddesi ile ilgili olarak ise, Meclis olarak iletilen yazılar ile ilgili bilgi verildi. Kimyasalların Kaydı Değerlendirmesi, İzni ve Kısıtlanması (KKDİK) Yönetmeliği’nde yer alan madde kayıt tarihinin ötelenmesine ilişkin Yönetmelik Taslağı’nın yayınlanmak üzere Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı tarafından Cumhurbaşkanlığı’na gönderildiği bilgisi paylaşıldı.