Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

TOBB Plazada yapılan değerlendirme toplantısına TOBB ve DEİK Başkanı Hisarcıklıoğlu’nun yanı  sıra, DEİK İcra Kurulu Başkanı Rona Yırcalı, Ortadoğu İş Konseyleri Koodinatör Başkanı ve Lübnan İş Konseyi Başkanı Mehmet Habbab, Türk -BAE ve KIK İş Konseyi Başkanı Korhan Kurdoğlu, Türk - Suriye İş Konseyi Başkanı Ruhsar Pekcan, Türk Ürdün İş Konseyi Başkanı Şerif Egeli, Türk - Bahreyn İş Konseyi Başkanı Osman Yıldırım Coşkun, Türk - Yemen İş Konseyi Başkanı Sadık Yıldız, Türk - Afrika İş Konseyleri Koordinatörü Başkanı ve Güney Afrika İş Konseyi Başkanı Tamer Taşkın, Türk - Fas İş Konseyi Başkanı Banu Anıl Antonetti, Türk - Tunus İş Konseyi Başkanı Levent Soylu, Türk - Cezayir İş Konseyi Başkanı Emre Aykar, Türk - Mısır İş Konseyi Başkanı Zuhal Mansfield, Türk - Libya İş Konseyi Başkanı Ersin Takla ve  Türk - Sudan İş konseyi Başkanı Abdülkadir Taçyıldız katıldı.

-Üyelerimizle kriz masaları ile irtibat sağlıyoruz

Basına kapalı olarak yaklaşık 2.5 saat süren toplantı sonunda Hisarcıklıoğlu, iş konseyleri başkanları ile hazırlanan ortak bildiriyi açıkladı. Hisarcıklıoğlu, Türk Afrika - Ortadoğu ve Körfez iş konseyleri başkanları bir araya geldikleri değerlendirme toplantısında, Tunus’la başlayıp Mısır ve Libya ile devam eden olayların ekonomik ilişkilere etkilerini ele aldıklarını söyledi. Bu ülkelerde olayların baş gösterdiği andan bu yana DEİK olarak ilgili ülkelerde faaliyette bulunan üyeleri ile yoğun temas halinde olduklarını belirten Hisarcıklıoğlu, "Aynı şekilde Dış Ticaret Müsteşarlığı tarafından kurulan kriz masalarında etkin bir biçimde yer alarak üyelerimizle Kriz Masası arasındaki irtibatı sağlıyoruz" dedi.

DEİK’in üye profili, yurtdışı yatırımcılardan müteahhitlere, bankacılardan sigorta kuruluşlarına, lojistik firmalarından hukuk danışmanlarına kadar geniş bir yelpazeden oluştuğuna dikkati çeken Hisarcıklıoğlu, olayların yaşandığı ülkelerde sıkıntıların üst düzey temaslarla en kısa sürede çözüleceğine inançlarının tam olduğunu belirterek, "Bu konuda TOBB ve DEİK olarak üzerimize düşen her şeyi yapmaya hazırız" dedi.

Olayların geçtiği ülkelerde yaşayan vatandaşların ve bu şantiyelerde çalışan diğer ülke vatandaşlarının geri dönüşünü sağlama konusunda çok büyük bir başarı kaydettiklerini dile getiren Hisarcıklıoğlu, "Artık firmalarımızın mevcut sıkıntılarının nasıl ele alınacağı gündemimizdedir" diye konuştu.

-Libya'da devam eden işlerin bedeli 15 milyar dolar

Hisarcıklıoğlu, Kuzey Afrika, Ortadoğu ve Körfez bölgesinde son 3 yılda 33 milyar dolarlık müteahhitlik hizmeti üstlenildiğini, geçen yıl 26 milyar dolarlık ihracat yapıldığını 9,5 milyar dolarlık yatırımların bulunduğunu, ayrıca 4 milyona yakın da turist çekildiğine vurgu yaparak, şunları söyledi: "Libya’da Türk müteahhitlik firmalarının şu anda devam eden işlerinin toplam bedeli 15 milyar dolardır. 1 milyar dolarlık da makine parkı ve şantiye tesisleri vardır. Hizmetler sektörünün Türkiye’nin cari açığının ve işsizliğin azaltılmasında büyük katkısı vardır. Önümüzdeki dönemde Türkiye’nin cari açığının olumsuz etkilenmemesi ve işsizliğin artmaması için Türkiye’nin diğer bölgelerde daha aktif olarak çalışmaya başlaması gerektiğini düşünüyoruz" dedi.

-Libya'da olaylar aşıldığında ilk Türk müteahhitleri geri dönecek

Hisarcıklıoğlu, bu süreçte TOBB ve DEİK olarak yapabileceklerini, şirketlere ve kamu kuruluşlarından beklentilerini bildiride yer verilen bir mesajla açıkladı. Buna göre, Libya’da yaşanan olaylar aşıldığında ülkeye ilk olarak Türk müteahhitlerinin geri döneceğini söyleyen Hisarcıklıoğlu, "Hatta diğer ülke müteahhitlerinin yarım bırakmış olduğu işlere de talip olacaklardır. Bu nedenle şirketlerimizin Libya’daki işlerinin başlarına tekrar dönmek üzere hazırlık yürütmeleri önemlidir" dedi. Mısır’da yaşanan karmaşanın ardından varlık fiyatlarının yüksek oranda düştüğüne dikkati çeken Hisarcıklıoğlu, "Şirketlerimizin, istikrara kavuşacaklarına ve yüksek büyüme performansı sergileyeceğine inandıkları bölge ülkelerinde fırsatları değerlendirmeyi düşünmelerinde fayda görülmektedir" dedi.

-Sigorta şirketlerine zararlar için ihbar süresi dolmadan bildirim yapılmalı

Tunus, Mısır ve Libya’da yaşanan olayların, acil işlemler için yurtdışında faaliyette bulunan müteahhitlik firmalarının personel listelerini, sayısını, iletişim bilgilerini, şantiye envanterlerini büyükelçiliklerle paylaşmasının önemli olduğunu, olası durumlarda bu bilgilerin hayati derecede önemli bilgiler haline geldiği, söz konusu bilgilerin her ay güncellenmesi gerekliliğinin de ortaya çıktığını belirten Hisarcıkloğlu, "Şantiyelerde kaybolan ve zarara uğrayan makine, teçhizat ve sigorta kapsamındaki tüm değerler için sigorta şirketlerine ihbar süresi dolmadan bildirim yapmalarında fayda görülmektedir" dedi.

-Libya'daki işlerin sözleşmeleri halen geçerli

Libya’da yürütülmekte olan işlerin sözleşmelerinin halen geçerli olduğunu söyleyen Hisarcıklıoğlu, "Türk müteahhitleri emniyet ortamının sağlanmasından sonra Libya’ya dönerek işlerine devam etmek istemektedir. Libya’da şirketlerimizin yaklaşık 1 milyar dolarlık makina parkı mevcuttur. Son dönemdeki karmaşadan dolayı burada zarar meydana gelmiştir. Müteahhitlerimizin zararlarının tespiti için uluslararası bir danışmanlık şirketi ile birlikte çalışılmalı. Karşı ülke ile mutabakata varılarak zararlarımız tespit edilmelidir. Müzakereleri yürütecek olan çatı kuruluş çalışmalarına devam ederken Libya tarafının teminat mektuplarının haksız nakde çevirmek yönünde girişimlerde bulunmaması sağlanmalıdır. Bu amaçla iki ülke aralarında centilmenlik anlaşması ya da benzeri bir anlaşma imzalamalıdır" dedi.

-İşsizlik sigortasından yararlanma koşulları genişletilmeli

Libya’da sevki planlanmış, sevk edilmiş ve fakat indirilemeden geri dönmüş proje malların muhafazası için serbest bölgelerde antrepoların ücretsiz tahsisi konusu çözüm beklendiği belirten Hisarcıklıoğlu, mesajları şu şekilde açıkladı:
"Leasing ve kredi ile temin edilmiş makine ve ekipmanın ödeme taksitlerinin işlerin tekrar başlamasına bağlı olarak ertelenmesi müteahhitlere olumlu katkı sağlayacaktır. Diğer yandan bankalar teminat mektupları için komisyon talebinde bulunmaya başlamıştır. Libya, Cezayir, Irak, Filistin, Yemen, Bahreyn, BAE gibi Yatırımların Karşılıklı Teşviki ve Korunması (YKTK) anlaşmaları imzalanmayan veya henüz yürürlüğe girmeyen tüm ülkelerle bu anlaşmalar tesis edilmeli, yenilenmesi gerekenlerle de yenilenmeli. Yurtdışında çalışan ancak ülkede yaşanan kriz durumlarından ötürü Türkiye’ye dönmek zorunda kalan işçilerin işsizlik sigortasından yararlanma koşulları genişletilmelidir. Eximbank tarafından “Siyasi Risk Sigortası” enstrümanlarının oluşturulmasına yönelik çalışmaların ivedilikle sonuçlandırılmasında fayda görülmektedir. Bölgedeki siyasi karmaşadan zarar görmüş şirketlerin banka kredi geri ödemelerinde kolaylık sağlanmalıdır. Bu kredilerin vadeleri uzatılmalı ve faiz oranları yeniden değerlendirilmelidir. Bu kredilerin maliyetlerinin de daha uygun hale getirilmesini beklemekteyiz. DEİK olarak, leasing, sigorta ve bankacılık sektörleriyle sayılan bütün sorunların çözümü için bir arada çalışacağız. 12 Mart’ta dış ticaretten sorumlu Devlet Bakanı Sayın Zafer Çağlayan ile iş konseylerimizi başkanlarımızı bir araya getirerek konuyla ilgili karşılıklı istişarede bulunacağız."

-Zarar noktasında bilgimiz yok

Bildirinin açıklanmasının ardından gazetecilerin sorularını da yanıtlayan Hisarcıklıoğlu, Libya'daki zararın ne kadar olduğuna ilişkin bir soru üzerine, "Zararlar noktasında bir bilgimiz yok. Bu konuda Türkiye ile Libya'nın mutabık kalacağı bir organizasyon oluşturulup, tazmin noktasına gidilmesi lazım" yanıtını verdi.

-Cumhurbaşkanının seyahati çok önemli

Hisarcıklıoğlu, Cumhurbaşkanının Mısır'a seyahatini çok olumlu bulduklarını belirterek, "Ekonomik meselelere dönülmesi için siyasetin yoluna girmesi önemli. O nedenle Cumhurbaşkanı'nın alacağı inisiyatif çok önemli. Bunu olumlu karşılıyoruz" dedi. Bakan Zafer Çağlayan ile hangi konuların görüşüleceğinin sorulması üzerine Hisarcıklıoğlu, "Türkiye'de hukuk fakültelerimiz çok fazla. Bir şeyin eksikliğini hissediyoruz Türk özel sektörü olarak. İhtisaslaşmış hukukçularımız yok. Biz de bu işi çok aramıyorduk. Fakat, şu anki Türkiye'nin geldiği noktada, uluslararası sözleşmelerde hukukçu eksikliğimiz net olarak ortadadır. Hukuk fakültelerine yazı yazarak, bir master programına başlamalarını rica edeceğiz. Çünkü, çok büyük yabancı dil bilen hukuk açığı var" diye konuştu.

-Karşımızda muhatap yok

Bir gazetecinin, "Kimlerle muhatap halindesiniz?" şeklindeki sorusuna Hisarcıklıoğlu, "Şu anda muhatap yok karşımızda" yanıtı üzerine, "Kayıpların temini için bir bağımsız yapının kurulmasından bahsettiğiniz, muhatap yoksa nasıl olacak?" şeklindeki bir başka soruya Hisarcıklıoğlu, "Süreç böyle devam etmeyecek. Ülke normalleştikten sonra zararın tespiti noktasında bir çalışmaya ihtiyaç var. Bunun için biz hazırlanmalıyız. Onu ifade ettik" karşılığını verdi. Hisarcıklıoğlu, 25 bin işsize kaynak konusunda, işsizlik fonunda biriken kaynağa işaret ederek, "Bu, bizim kaynaklarımızdan oluşan bir fon. İşçilerimizin bu kaynaktan faydalanması için yapısal düzenlemeye ihtiyaç yok. Oradaki kaynaklardan bizden oluşmaktadır" dedi.
​