Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

Küresel risklerin arttığı, döviz ve emtia fiyatlarında hızlı ve öngörülemeyen dalgalanmaların yaşandığı dönemde Türk şirketlerinin yüzde 88’inin olası risklere karşı hazırlıksız olduğu ortaya çıktı.  Şirketlerin yüzde 12’si  ise şirketin gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla  bir ekip  kurduğunu ifade ediyor. Şirketlerin yüzde 70’i web sitesi olduğunu ve bilişim güvenlik altyapısına yatırım yaptığını belirtiyor.

Şirketlerin yapısını ve işleyişini kökten değiştirecek olan ve Temmuz 2012 tarihinden itibaren aşama aşama yürürlüğe girecek Türk Ticaret Kanunu’na  ülkemizdeki şirketlerin yüzde 85’i hazır değil.

-1000 firma ile anket yapıldı

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’nin (TOBB) uluslararası danışmanlık şirketi Deloitte ile birlikte şirketlerin Türk Ticaret Kanunu’na ne kadar hazır olduklarını görebilmek için yaptığı anket çalışması çarpıcı sonuçlar ortaya koydu. TOBB’un internet sitesinden firmalarla yaptığı ‘TTKMetre’ isimli ankete 51 ilden bine yakın firma katıldı. Katılan firmaların yüzde 80’i anket sorularının tamamını cevaplandırdı.
Şirketlerin genetik yapısını değiştirmesi beklenen Yeni Türk Ticaret Kanunu ile ilgili anketin önemli bulgular ortaya koyduğunu  belirten TOBB Başkanı Rifat Hisarcıklıoğlu, “TOBB olarak şirketlerin yeni Türk Ticaret Kanunu’na  uyumunu kolaylaştırmak ve eğitmek amacıyla Deloitte ile  Türkiye genelinde 4 bini aşkın firmaya eğitim verdik. Ücretsiz seminerlerimiz devam ediyor. Pazartesi günü (yarın) de Trabzon Ticaret ve Sanayi Odası’nda şirketlere eğitim semineri vereceğiz. Anket sonuçları şirketlerin yeni kanuna uyum sürecinin henüz çok başında olduğunu gösteriyor. TOBB olarak yeni Türk Ticaret Kanunu’nun bazı maddelerine itirazımız olsa da şirketlerimizin geleceği için bu kanunun çok önemli olduğunu düşünüyoruz. Yeni döneme uyum konusunda kamu dahil bütün kesimler çalışmalarını hızlandırmalı ’’ diye konuştu. 

Deloitte Türkiye Yönetim Kurulu Üyesi ve ortağı M. Sait Gözüm ise,  ‘’Büyük işletmelerin yeni Türk Ticaret Kanunu’na ilgi gösterdiği gerek anket gerekse eğitim seminerlerimizde açıkça görülüyor. Öte yandan orta ve küçük boy işletmelerin önemli bir kesimiyse Kanun’un yürürlüğünün erteleneceği yönünde bir beklenti içindedir. Bu durum şirketlerin çalışmalarını yavaşlatmaktadır’’ dedi.

-Şirketlerin not ortalaması 4.38

Anket sonuçları,  şirketlerin iş yapış sürecini değiştirecek, kurumsal yönetişim, şeffaflık ve uluslararası standartlar getiren yeni Türk Ticaret Kanunu’na  uyum sürecinin başında olduğunu gösteriyor. Şirketlerin yüzde 14.8’i  geçer not alırken, yüzde 85.2’sinin  yeni kanuna hazır olmadığını ortaya çıktı. 10 üzerinden 7’yi geçer not olarak baz aldığımızda ise mevcut şirketlerin değerlendirme ortalaması 4.38’de kalıyor. 
Yeni Türk Ticaret Kanunu’na hazırlık sürecine anonim şirketler limitedlere oranla daha aktif görülürken, 250 ve daha üstü çalışan sayısı olan şirketlerdeki hazırlığın genel ortalamanın çok üstünde olduğu dikkat çekiyor. 10’dan az çalışanı olan KOBİ’lerde genel ortalama 3 bandında olurken, çalışan sayısı ve ciro açısından büyük şirketlerde bu oranın ortalama 6 baz puanda olduğu görülüyor.

-Risklere ‘duyarsız’,  teknolojiye meraklıyız

Yeni Türk Ticaret Kanunu her sermaye şirketinin bir internet sitesi açmak, şirketin internet sitesi mevcutsa  bu sitenin belli bir bölümünü kanunda belirtilen asgari hususları yayımlanmasına ayırmak ve elektronik dosyaları yedeklemeyi zorunlu kılıyor. Anket sonuçları da şirketlerin teknolojik altyapı açısından diğer tüm kriterlere göre daha hazırlıklı olduğunu gösteriyor. Ankete katılan şirketlerin yüzde 70’nin web sitesi bulunurken yine yüzde 70 gibi yüksek bir oranı gerekli bilişim güvenlik alt yapısının mevcut olduğunu ifade ediyor.
Teknolojiyi yakından takip eden şirketlerin, olası ekonomik ve diğer risklerin takibinde ve önlem alınmasında ise daha ‘’hantal’’ davrandıkları göze çarpıyor.  Şirketlerin yüzde 88’i olası ekonomik risklere karşı herhangi bir hazırlık yapmıyor.  Yüzde 12’si ise şirketin gelişmesini ve devamını tehlikeye düşüren sebeplerin erken teşhisi, bunun için gerekli önlemler ile çarelerin uygulanması ve riskin yönetilmesi amacıyla  bir ekip kurduğunu ifade ediyor.
Şirketlerin yüzde 25’inde iş akış süreçlerini izlemek ve yönetim kurulunu bilgilendirmek üzere iç denetim birimi mevcut. İç denetim birimi aktif ve ağırlıklı olarak büyük ölçekli firmalarda uygulanıyor.

-En hazırlıklı iller Kocaeli ve İzmir
 
Anket sonuçları sektörel olarak kimya/plastik/kağıt ve gıda sanayilerinin, il bazında ise İzmir ve Kocaeli’ndeki şirketlerin yeni Türk Ticaret Kanunu’a daha hazırlıklı olduğunu  gösteriyor.
Yeni Türk Ticaret kanunu 1/1/2013 tarihinden itibaren gerek ticari defterlerin tutulmasında, gerek münferit ve konsolide finansal tablolarının düzenlenmesinde Türkiye Muhasebe Standartlarının uygulanmasını zorunlu kılıyor. Ankete katılan firmaların yüzde 64 gibi yüksek bir oranı bu konuda yükümlülükleri bildiklerini belirtirken, yüzde 29’u  Uluslararası Finansal Raporlama Standartları’na (UFRS)  aşina olduğunu bildiriyor. Şirketlerin yalnızca  yüzde 15’i yeni muhasebe sistemine uyum için kaynak ayırıyor veya ayırmayı planlıyor.
Şirkete borçlanmalar azalmakla birlikte devam ediyor

Yeni Türk Ticaret Kanunu şirketlerde yaygın olan ‘’Ortaklar cari hesabı’’ uygulamasını kaldırarak, anonim ve limited ortaklıklarda paysahibine ve ortağa ‘’şirkete borçlanma yasağını’’ getiririyor. Anketi cevaplandıran şirket yetkililerinin yüzde 50’si şirket ana sözleşmelerini yeni kanun ile uyumlu hale getirmeleri gerektiğini bildiklerini vurgularken,  yüzde 40 gibi bir oran yönetici, ortak ve yakınlarının şirkete borçlanmaya devam ettiğini ifade ediyor.  Şirketlerin yüzde 20’si yöneticilerine ücret/huzur hakkı/ikramiye/kar payı şeklinde yapılan ödemelere ana sözleşmede veya genel kurul bilgilendirmelerinde yer verirken, şirketlerin yüzde 15’inin genel kurul yönergesi, yüzde 35’inin teşkilat yönetmeliği bulunuyor. Şirketlerin yüzde 55’i yıllık faaliyet raporu hazırlarken, yüzde 35’i 1 Mart 2013 tarihine kadar bağımsız denetçi seçimi için hazırlıklara başlamış durumda.

(Ankete ilişkin tablolar ekteki dosyadadır)​