Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

Ürün çeşitliliğinin artması tüketiciye fiyat ve kalite açısından seçenekler sunmaktadır. Ancak bu durum kızışan rekabet ortamının da etkisiyle tüketiciyi çeşitli risklerle karşı karşıya bırakmaktadır.

Ayrıca, piyasa gözetim ve denetiminde yaşanan aksaklıklar adil rekabet ortamının sağlanması ve ilgili sektörlerin gelişmesinin önündeki en önemli engellerden biridir. İşte tam da bu risklerin bulunduğu piyasa ortamında “piyasa gözetim ve denetimi” ve “ürün güvenliği” kavramlarının önemi her geçen gün daha çok artmaktadır. “Piyasa gözetim ve denetimi”nde ve “ürün güvenliği” kapsamında yapılan etkili değişiklikler, sektörlerde de önemli bir dönüşüme sebep olmaktadır” dedi.

Farklı bakanlıkların piyasa gözetimi ve denetimi yapmasının, uygulamada çeşitli sorunlara yol açtığını vurgulayan Yorgancılar, “Denetimlerde Gümrük ve Ticaret Bakanlığı, Ekonomi Bakanlığı, ile Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı olmak üzere üç farklı bakanlığın rolü vardır. Tarım veya sağlığı ilgilendiren konularda Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı ve imar konularının denetiminde de Çevre ve Şehircilik Bakanlığı denetim yapmaktadır. Ayrıca belediyelerin de birçok alanda denetim yetkisi bulunmaktadır. Bu çoklu yapı, üyelerimiz için önemli bir sorun teşkil etmektedir. Denetime ayrılan zamanın ve kaynakların fazlalığı kadar, sektörlerin eşit şekilde denetlenmemesinden kaynaklanan bir eşitsizlik de söz konusudur. Özellikle gıda ürünlerinin satışı konusunda olmak üzere ürün satışı denetimlerinde mevzuata aykırılıklar durumunda cezalar net ve caydırıcı olmalıdır” şeklinde konuştu.

Piyasa gözetim ve denetiminin etkinliğini artırmak adına denetim faaliyetlerinin özelleştirilmesinin tartışılması gerektiğini hatırlatan Yorgancılar şunları kaydetti: “Zira yüz binlerce satış noktasının kamu tarafından etkin bir şekilde denetlenmesi oldukça zor ve maliyetlidir. Bu nedenle, gözetim ve denetim faaliyetlerinin özelleştirilerek kamu tarafından yetkilendirilmiş denetim şirketleri veya denetçileri tarafından yapılması faydalı olabilecektir. Devletin ise sadece denetçileri, denetim şirketlerini denetler şekilde yapılandırılması etkinliği artıracaktır. Tam da bu noktada Türk Standartları Enstitüsü tarafından “uluslararası uygunluk değerlendirme servisi” adı altında bir şirketin kurulması girişimini iyi değerlendirmek gerekiyor. Anladığımız kadarıyla TSE kuracağı şirket aracılığıyla belgelendirmeden, metrolojiye kadar birçok alanda faaliyet göstermek istiyor. Açıkçası, kamu eliyle kurulacak böyle bir yapının özel sektörün bu alanda gelişmesi ve rekabet ortamının oluşması konusunda olumsuz etkileri olabileceği kanaatindeyiz. Devletin bu alanda daha düzenleyici bir rol üstlenmesi gerekir”.

“Piyasa gözetim ve denetimi” ve “ürün güvenliği”nin ticari işletmelere ve kamu kurumlarına çeşitli sorumluluklar yüklediğini belirten Yorgancılar şöyle devam etti: “Bu sorumluluk kapsamında, piyasaya sunulacak ürünlerin mevzuata uygun ve güvenli olmasının temin edilmesi amacıyla hazırlanmış olan ulusal piyasa gözetimi ve denetimi strateji belgesi, ülkemizde bu yolda emin adımlarla ilerleme noktasında son derece önemli bir rehber mahiyetindedir. Tabiki burada bulunan her kurum gibi Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği’ne de bu belge kapsamında önemli görevler düşmektedir. Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği, üreticilere, ithalatçılara ve tüketicilere yönelik bilgilendirme seminerleri düzenlenmesi hedefine yönelik olarak, Bilim, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı koordinatörlüğünde ve Ekonomi Bakanlığı işbirliğinde çeşitli çalışmalar yürütmüştür.

Bu kapsamda öncelikle oda ve borsalarımız ile işbirliği yaparak, üreticilerin “ürün güvenliği” alanında hangi konularda eğitim ihtiyacı olduğu tespit edilmiştir. Söz konusu ihtiyaçlara yönelik olarak ilgili kurum ve kuruluşlar ile birlikte yapılan değerlendirmeler sonucunda iller bazında eğitim ihtiyaçları saptanmıştır.

Tespit edilen bu ihtiyaçları karşılamak amacıyla 2011-2012 yıllarında çeşitli il ve ilçelerde TOBB’un koordinasyonunda ve oda ve borsalarımızın ev sahipliğinde 33 eğitim programı gerçekleştirildi. Gerçekleştirilen bu eğitimler sayesinde 600’den fazla üreticiye ve ithalatçıya “ürün güvenliği” ile ilgili hem ab mevzuatı hem de Türkiye’deki mevzuat hakkında ayrıntılı bilgi verilmiştir.

2012-2014 yıllarını kapsayan strateji belgesinde imalatçıların, ithalatçıların ve dağıtıcıların mevzuat ve uygulamalar hakkında düzenli olarak bilgilendirilmesi kapsamında işbirliği yapılacak kurum olarak Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği yer almaktadır. Birliğimizin söz konusu faaliyetin yerine getirilmesi noktasında her türlü desteği ilgili taraflara vermeye hazır olduğunu buradan bildirmek isterim”.