61
EKONOMİK RAPOR - 2015
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği •
www.tobb.org.tr1.2.3 Hizmetler
1.2.3.1 İnşaat
İnşaat sektörü yarattığı geniş istihdam olanakları ve ülke ekonomisine sağladığı
katma değerle stratejik önem taşıyan sektörlerden birisi durumundadır. Küresel kriz
sonrasında yaşanan ekonomik durgunluk, ilerleyen dönemlerde Ortadoğu’da ortaya
çıkan karışıklıklar inşaat sektörünü olumsuz etkilemiştir. Ancak sektör ekonomideki
daralmadan olumsuz etkilenmesine rağmen, hızla toparlanma sürecine girmiştir.
İnşaat sektörünün önemli bir bölümü konut sektöründen oluşmaktadır. Konut
sektörünün büyüklüğüne ilişkin değerlendirme belediyeler tarafından verilen yapı
ruhsatlarının yüzölçümü, değeri ve daire sayısı ile yapılmaktadır.
Bu değerlendirmeye göre, yapılması planlanan inşaatlara ilişkin olarak belediyeler
tarafından verilen yapı ruhsatları yüzölçümü cinsinden 2014 yılında % 25,3 artarken,
2015 yılında % 16,4 azalarak 220.264 bin m
2
’den 184.051 bin m
2
’ye gerilemiştir.
Ekonomik aktivitedeki yavaşlama, beraberinde inşaat yatırımlarında gerilemeyi
getirmiştir. Yurtdışındaki elverişsiz konjonktür ve bölgesel olarak gün geçtikçe
artan jeopolitik risklere ek olarak, yurt içinde ortaya çıkan siyasi riskler de hesaba
katıldığında büyüme performansı olumsuz etkilenmiştir.
2015 yılında yapı ruhsatına göre sadece ofis (işyeri) binalarının inşaat alanında %
8,6 artış olurken diğer bütün binaların inşaat alanlarında düşüş kaydedilmiştir. En
yüksek oranlı düşüş % 41,4 ile otel vb. binalarda olurken, onu % 39,0 ile toptan ve
perakende ticaret binaları, % 23,1 ile sanayi binaları ve depolar, % 17,1 ile iki ve
daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar ve % 9,0 ile bir daireli ikamet amaçlı binalar
izlemiştir (Tablo 38, Grafik 17).
Tablo 38. Yapı Ruhsatına Göre Bina İnşaatı Yüzölçümleri
(m²)
Kullanma Amacı
Değişim (%)
Pay (%)
2013
2014
2015 2014 2015 2013 2014 2015
Bir daireli ikamet amaçlı binalar
4.443.907 5.214.121 4.744.725 17,3 -9,0 2,5
2,4
2,6
İki ve daha fazla daireli ikamet amaçlı binalar 125.353.096 158.391.809 131.259.213 26,4 -17,1 71,3 71,9 71,3
Otel vb. binalar
4.762.118 5.705.815 3.345.277 19,8 -41,4 2,7
2,6
1,8
Ofis (işyeri) binaları
5.137.123 7.428.798 8.069.255 44,6 8,6 2,9
3,4
4,4
Toptan ve perakende ticaret binaları
9.169.394 11.557.734 7.044.501 26,0 -39,0 5,2
5,2
3,8
Sanayi binaları ve depolar
8.006.167 9.844.702 7.568.126 23,0 -23,1 4,6
4,5
4,1
Diğerleri
18.935.801 22.121.139 22.019.859 16,8 -0,5 10,8 10,0 12,0
Toplam
175.807.606 220.264.118 184.050.956 25,3 -16,4 100,0
100,0
100,0
Kaynak: TÜİK.