httptobb.org.trYayinMudurluguDocuments73-Genel-KurulEkonomiR

142 / 260

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği • www.
73. GENEL KURUL
122
1.4.4.5 Özelleştirme
Özelleştirme programında 12 temel amaç; devletin ekonomideki işletmecilik alanından
tümüyle çekilmesi, rekabete dayalı piyasa ekonomisinin oluşturulması, devlet bütçesi
üzerindeki KİT finansman yükünün azaltılması, sermaye piyasasının geliştirilmesi, atıl
tasarrufların ekonomiye kazandırılması ve bu yolla elde edilecek kaynakların altyapı
yatırımlarına kanalize edilmesi olarak açıklanmıştır. Özelleştirme İdaresi tarafından bu
hedef doğrultusunda, 1984 yılında kamuya ait yarım kalmış tesislerin tamamlanması
veya yerine yeni bir tesis kurulması amacıyla özel sektöre devri uygulaması ile başlatılan
özelleştirme çalışmaları, 1986 yılından itibaren hız kazanmıştır. Son yıllarda ise özelleştirme
kapsamındaki kuruluşların büyük bölümünde özelleştirme çalışmalarının tamamlanmasıyla
birlikte, çalışmalar büyük ölçüde yavaşlamıştır.
1985 yılından itibaren 272 kuruluşa ait kamu hisseleri, 2.330 taşınmaz, 10 otoyol, 2 boğaz
köprüsü, 146 tesis, 7 liman, şans oyunları lisans hakkı ile araç muayene istasyonları
özelleştirme kapsamına alınmıştır. 54 kuruluştaki kamu payı daha sonra özelleştirme
işlemine tabi tutulmaksızın kapsamdan çıkarılmak, tasfiye edilmek veya kapsamda olmayan
başka bir kuruluşla birleştirilerek tüzel kişiliği sona erdirilmek üzere devredilmiştir.
Özelleştirmeuygulamalarıkapsamındabugünekadarkapsamaalınankuruluşlarınyarısından
fazlası tamamen özelleştirilmiştir. Kamuya ait veya kamu iştiraki olan kuruluşlardaki kamu
paylarının özelleştirme kapsamına alınması yoluyla yürütülen program çerçevesinde, 216
kuruluşta hisse senedi veya varlık satış/devir işlemi yapılmış ve bu kuruluşlardan 207’sinde
12 Özelleştirme İdaresi, “Türkiye’de Özelleştirme”, 2017.
Tablo 86. Kamu Kesimi Borçlanma Gereği
(Cari Fiyatlarla, Milyon TL)
Bileşenler 2015 2016 (1)
GSYH’ye Oranı
2014 2014 2015 2016
Merkezi yönetim bütçesi 23.370 22.606 29.258 1,1 1,0 1,1
KİT 176 -1.597 -3.976 0,0 -0,1 -0,2
İşletmeci 5.994 -1.046 -4.941 0,3 0,0 -0,2
Özelleştirme kapsamındaki kuruluşlar -5.818 -551 965 -0,3 0,0 0,0
Mahalli idareler -1.191 1.959 10.357 -0,1 0,1 0,4
Döner sermaye -842 427 838 0,0 0,0 0,0
Sosyal güvenlik kuruluşları -1.155 -1.456 0 -0,1 -0,1 0,0
İşsizlik Sigortası Fonu -11.041 -11.681 -9.852 -0,5 -0,5 -0,4
Fonlar 1.500 -10.416 4.416 0,1 -0,4 0,2
Borçlanma gereği 10.817 762 36.341 0,5 0,0 1,4
Bütçe faiz ödemeleri 49.913 53.004 50.247 2,4 2,3 1,9
Faiz dışı borçlanma gereği -39.096 -52.242 -13.906 -1,9 -2,2 -0,5
Kaynak: KB, MB.
Not: (-) işareti fazlayı göstermektedir.
(1): Gerçekleşme tahmini.