128 / 255
110
72. GENEL KURUL
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği •
www.tobb.org.trGenel devlet gelirlerinin önemli bir kısmını oluşturan vergi gelirleri, 2015 yılında %
15,8 artışla 419.095 milyon TL olmuştur. 2014 yılında % 31,9 artan vergi dışı normal
gelirler, 2015 yılında önemli oranda hız kesmiş ve % 12,1 artarak 43.661 milyon
TL’ye yükselmiştir. Faktör gelirleri % 13,5 artışla 112.784 milyon TL’ye, sosyal
fonlar % 18,2 artışla 211.388 milyon TL’ye yükselmiştir. 2014 yılında % 4,3 azalan
özelleştirme gelirleri bu eğilimini 2015 yılında da sürdürmüş ve % 3,3 azalışla 11.700
milyon TL olmuştur.
Genel devlet gelirleri içinde gelir bileşenlerinin payı 2014 yılından 2015 yılına
sırasıyla; vergilerde % 52,4’ten % 52,5’e, sosyal fonlarda % 25,9’dan % 26,5’e
yükselirken, vergi dışı normal gelirlerde % 5,6’dan % 5,5’e, faktör gelirlerinde %
14,4’ten % 14,1’e, özelleştirme gelirlerinde % 1,7’den % 1,5’e gerilemiştir.
2015 yılında genel devlet gelirlerinin cari fiyatlarla GSYH’ye oranı bir önceki yıla göre
1,4 puanlık artışla % 40,9’a yükselmiştir. Vergi gelirlerinin oranı 0,8 puanlık artışla
% 21,5’e, faktör gelirlerinin oranı 0,1 puan artışla % 5,8’e, sosyal fonların oranı 0,6
puan artışla % 10,8’e yükselirken, özelleştirme gelirlerinin oranı 0,1 puanlık azalışla
% 0,6’ya gerilemiş, vergi dışı normal gelirlerin % 2,2 olan oranı değişmemiştir.
2014 yılında % 10,2 artan genel devlet harcamalarının, 2015 yılında % 13,8
artarak 798.481 milyon TL’ye yükselmesi beklenmektedir. Cari harcamalar % 13,1
artışla 355.926 milyon TL olmuştur. 2014 yılında % 1,4 artan genel devlet sabit
sermaye yatırımları, 2015 yılında hızlanarak % 17,3 artışla 78.683 milyon TL’ye
yükselmiştir. Kamu stokları 2015 yılında 211 milyon TL fazla vermiştir. Böylece 2014
yılında % 1,7 oranında artan genel devlet yatırım harcamaları, 2015 yılında % 17,9
artışla 78.894 milyon TL olmuştur. 2014 yılında % 10,6 artan genel devlet transfer
harcamaları, 2015 yılında % 13,5 artışla 363.661 milyon TL’ye yükselmiştir. Transfer
harcamalarının büyük bir kısmını oluşturan cari transferler % 15,0 artışla 340.133
milyon TL’ye yükselmiş, sermaye transferleri % 4,2 azalışla 23.528 milyon TL’ye
düşmüştür. Bu dönemde faiz dışı harcamalar da % 14,3 artışla 743.397 milyon TL
olmuştur (Tablo 79).
Tablo 78. Genel Devlet Gelirleri
(1)
(Cari Fiyatlarla, Milyon TL)
Gelirler
2013 2014 2015
(2)
Değişim (%)
Pay (%)
GSYH’ye Oranı
2014 2015 2013 2014 2015 2013 2014 2015
Vergiler
334.445 361.940 419.095 8,2 15,8 53,5 52,4 52,5 21,3 20,7 21,5
Vasıtasız
92.602 105.982 119.034 14,4 12,3 14,8 15,3 14,9 5,9 6,1 6,1
Vasıtalı
231.110 243.672 285.394 5,4 17,1 37,0 35,3 35,7 14,7 13,9 14,6
Servet
10.733 12.285 14.667 14,5 19,4 1,7
1,8 1,8 0,7 0,7 0,8
Vergi dışı normal gelirler
29.520 38.941 43.661 31,9 12,1 4,7
5,6 5,5 1,9 2,2 2,2
Faktör gelirleri
90.781 99.361 112.784 9,5 13,5 14,5 14,4 14,1 5,8 5,7 5,8
Sosyal fonlar
157.967 178.900 211.388 13,3 18,2 25,3 25,9 26,5 10,1 10,2 10,8
Toplam
612.713 679.142 786.928 10,8 15,9 98,0 98,3 98,5 39,1 38,8 40,3
Özelleştirme gelirleri
12.636 12.094 11.700 -4,3 -3,3 2,0
1,7 1,5 0,8 0,7 0,6
Toplam gelir
625.350 691.236 798.628 10,5 15,5 100,0
100,0 100,0
39,9 39,5
40,9
Kaynak: KB, TÜİK.
(1): Genel devlet; merkezi yönetim bütçesi, mahalli idareler, döner sermayeli kuruluşlar, İşsizlik Sigortası Fonu, sosyal güvenlik kuruluşları,
genel sağlık sigortası ve fonları kapsamaktadır.
(2): Gerçekleşme tahmini.