129 / 255
111
EKONOMİK RAPOR - 2015
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği •
www.tobb.org.trTablo 79. Genel Devlet Harcamaları
(1)
(Cari Fiyatlarla, Milyon TL)
Harcamalar
2013 2014 2015
(2)
Değişim (%)
Pay (%)
GSYH'ye Oranı
2014 2015 2013 2014 2015 2013 2014 2015
Cari harcamalar
281.603 314.569 355.926 11,7 13,1 44,2 44,8 44,6 18,0 18,0 18,2
Yatırım harcamaları
65.775 66.916 78.894 1,7 17,9 10,3 9,5 9,9 4,2 3,8 4,0
Sabit sermaye
66.097 67.053 78.683 1,4 17,3 10,4 9,6 9,9 4,2 3,8 4,0
Stok değişmesi
-322
-137 211 -57,5 -254,0 -0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0
Transfer harcamaları
289.643 320.382 363.661 10,6 13,5 45,5 45,6 45,5 18,5 18,3 18,6
Cari transferler
272.044 295.827 340.133 8,7 15,0 42,7 42,1 42,6 17,4 16,9 17,4
Sermaye transferleri
17.598 24.555 23.528 39,5 -4,2 2,8 3,5 2,9 1,1 1,4 1,2
Toplam harcama
637.021 701.867 798.481 10,2 13,8 100,0 100,0 100,0 40,6 40,1 40,9
Faiz dışı harcamalar
585.428 650.174 743.397
11,1 14,3 91,9
92,6
93,1 37,4 37,2 38,1
Kaynak: KB, TÜİK.
Not: (-) işaret fazlayı göstermektedir.
(1): Genel devlet; merkezi yönetim bütçesi, mahalli idareler, döner sermayeli kuruluşlar, İşsizlik Sigortası Fonu, sosyal güvenlik kuruluşları,
genel sağlık sigortası ve fonları kapsamaktadır.
(2): Gerçekleşme tahmini.
2014 yılında genel devlet harcamaları içinde%44,8 olan cari harcamaların payı 2015
yılında % 44,6’ya, transfer harcamalarının payı % 45,6’dan % 45,5’e gerilerken,
yatırım harcamalarının payı % 9,5’ten % 9,9’a yükselmiştir.
2015 yılında genel devlet harcamalarının cari fiyatlarla GSYH’ye oranı bir önceki
yıla göre 0,8 puan artışla % 40,9 olmuştur. Cari harcamaların oranı 0,2 puan
artışla % 18,2’ye, yatırım harcamalarının oranı 0,2 puan artışla % 4,0’e, transfer
harcamalarının oranı 0,3 puan artışla % 18,6’ya yükselmiştir.
1.4.4.1 Merkezi Yönetim Bütçesi
2015 yılında merkezi yönetim bütçe giderlerinin 472.943 milyon TL, bütçe gelirlerinin
451.979 milyon TL olması hedeflenmiştir. Bu hedeflere göre bütçe dengesinin 20.963
milyon TL açık, faiz dışı dengenin ise 33.037 milyon TL fazla vermesi öngörülmüştür.
Ekonominin en önemli göstergelerinden olan merkezi yönetim bütçe dengesi olumlu
görünümünü 2015 yılında da korumuştur. Merkezi yönetim bütçesi programda
hedeflenenden daha iyi bir performans sergilemiş ve bütçe açığı öngörülen değerin
altında gerçekleşmiştir. Bu performansta özellikle dahilde alınan KDV ve ÖTV
gibi dolaylı vergiler kaynaklı vergi gelirlerindeki artışlar etkili olmuştur. Faiz hariç
bütçe giderlerindeki artıştaki yavaşlama beklenen düzeyde gerçekleşmezken, faiz
giderlerindeki artışın sınırlı kalması bütçe açığındaki azalmayı desteklemiştir.
2015 yılı sonunda bütçe gelirleri bir önceki yıla göre % 13,6 artarak 425.383 milyon
TL’den 483.386 milyon TL’ye, bütçe giderleri de % 12,8 artarak 448.752 milyon
TL’den 505.992 milyon TL’ye yükselmiştir. 2014 yılında % 26,0 artan bütçe açığı
2015 yılında % 3,3 azalarak 23.370 milyon TL’den 22.606 milyon TL’ye gerilemiştir.
2014 yılında % 15,6 azalan faiz dışı fazla, 2015 yılında % 14,5 artarak 26.544 milyon
TL’den 30.400 milyon TL’ye yükselmiştir. Bütçe gelirlerinin giderleri karşılama oranı,
2015 yılında % 95,5’e yükselmiştir (Tablo 80, Grafik 39).