131 / 255
113
EKONOMİK RAPOR - 2015
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği •
www.tobb.org.tr1.4.4.1.1 Gelirler
2014 yılında yavaşlayan bütçe gelirlerindeki artış hızı 2015 yılında tekrar ivme
kazanmıştır. Bütçe gelirlerindeki artışta, tüketim talebindeki artışın desteklediği,
özellikle dahilde alınan KDV ve ÖTV’nin desteklediği vergi gelirlerindeki artış
etkili olmuştur. Vergi dışı gelirlerdeki artış hızı bir önceki yıla göre oldukça düşük
gerçekleşmiştir. Vergi dışı gelirlerdeki artış büyük ölçüde teşebbüs ve mülkiyet
gelirlerindeki artıştan kaynaklanırken, bu kapsamda ikinci tip telekomünikasyon
ruhsatı ve genel izin gelirleri (mobil iletişimde 4.5 G teknolojisi frekans ihalesi) kalemi
altında yapılan 4,6 milyar TL tutarındaki tahsilat etkili olmuştur.
Bu gelişmelere bağlı olarak 2014 yılında % 9,2 artan merkezi yönetim bütçe gelirleri,
2015 yılında % 13,6’lık artışla 483.386 milyon TL’ye yükselirken, programlanan
miktarın 31.407 milyon TL üzerinde gerçekleşmiştir (Tablo 81).
Tablo 81. Merkezi Yönetim Bütçe Gelirleri
(Milyon TL)
Değişim (%)
Pay (%)
Bileşenler
2013 2014 2015 2014 2015 2013 2014 2015
A- Genel bütçe gelirleri
375.564 408.676 464.785 8,8 13,7 96,4 96,1 96,2
1- Vergi gelirleri
326.169 352.514 407.475 8,1 15,6 83,7 82,9 84,3
Gelir, kâr ve ser. kazanç. üzerinden alınan vergiler
92.749 106.207 119.141 14,5 12,2 23,8 25,0 24,6
Gelir vergisi
63.761 73.902 85.753 15,9 16,0 16,4 17,4 17,7
Beyana dayanan gelir vergisi
3.084 3.034 3.672 -1,6 21,0 0,8 0,7 0,8
Basit usulde gelir vergisi
305
298 356 -2,4 19,3 0,1 0,1 0,1
Gelir vergisi tevkifatı
58.779 68.849 79.917 17,1 16,1 15,1 16,2 16,5
Geçici gelir vergisi
1.593 1.721 1.808 8,0 5,1 0,4 0,4 0,4
Kurumlar vergisi
28.988 32.305 33.388 11,4 3,4 7,4 7,6 6,9
Beyana dayanan kurumlar vergisi
2.075
601 432 -71,0 -28,2 0,5 0,1 0,1
Kurumlar vergisi tevkifatı
153
189 251 24,0 32,7 0,0 0,0 0,1
Geçici kurumlar vergisi
26.760 31.515 32.705 17,8 3,8 6,9 7,4 6,8
Mülkiyet üzerinden alınan vergiler
7.693 8.215 9.384 6,8 14,2 2,0 1,9 1,9
Veraset ve intikal vergisi
340
428 435 26,0 1,6 0,1 0,1 0,1
Motorlu taşıtlar vergisi
7.353 7.787 8.949 5,9 14,9 1,9 1,8 1,9
Dahilde alınan mal ve hizmet vergileri
134.855 142.111 167.071 5,4 17,6 34,6 33,4 34,6
Dahilde alınan katma değer vergisi
37.995 38.121 46.424 0,3 21,8 9,8 9,0 9,6
Özel tüketim vergisi
85.462 91.095 105.902 6,6 16,3 21,9 21,4 21,9
Petrol ve doğalgaz ürünlerine ilişkin ÖTV
45.158 45.628 50.830 1,0 11,4 11,6 10,7 10,5
Motorlu taşıt araçlarına ilişkin ÖTV
10.565 12.851 17.026 21,6 32,5 2,7 3,0 3,5
Kolalı gazoz, alkollü iç. ve tüt. mamül. ilişkin ÖTV 26.822 29.224 34.107 9,0 16,7 6,9 6,9 7,1
Dayanıklı tüketim ve diğer mallara ilişkin ÖTV
2.916 3.392 3.940 16,3 16,2 0,7 0,8 0,8
Banka ve sigorta muameleleri vergisi
6.160 7.487 9.172 21,5 22,5 1,6 1,8 1,9
Şans oyunları vergisi
692
768 842 11,0 9,6 0,2 0,2 0,2
Özel iletişim vergisi
4.545 4.640 4.732 2,1 2,0 1,2 1,1 1,0
Uluslararası ticaret ve muamelelerden alınan vergiler
68.269 71.144 82.867 4,2 16,5 17,5 16,7 17,1
Gümrük vergileri
5.409 6.543 8.250 21,0 26,1 1,4 1,5 1,7
İthalde alınan katma değer vergisi
62.727 64.411 74.378 2,7 15,5 16,1 15,1 15,4
Diğer dış ticaret gelirleri
133
190 239 43,0 25,9 0,0 0,0 0,0
Damga vergisi
9.416 10.325 12.043 9,7 16,6 2,4 2,4 2,5
Harçlar
12.948 14.511 16.966 12,1 16,9 3,3 3,4 3,5
Başka yerde sınıflandırılmayan diğer vergiler
240
3
3 -98,9 14,7 0,1 0,0 0,0
2- Vergi Dışı Diğer Gelirler
49.395 72.868 75.912 47,5 4,2 12,7 17,1 15,7
B- Özel bütçeli idarelerin gelirleri
11.445 13.524 15.093 18,2 11,6 2,9 3,2 3,1
C- Düzenleyici ve denetleyici kurumların gelirleri
2.673 3.183 3.509 19,1 10,3 0,7 0,7 0,7
Toplam
389.682 425.383 483.386
9,2 13,6 100,0 100,0 100,0
Kaynak: MB.