139 / 255
121
EKONOMİK RAPOR - 2015
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği •
www.tobb.org.tr1985 yılından itibaren 271 kuruluşa ait kamu hisseleri, 1.679 taşınmaz, 10 otoyol,
2 boğaz köprüsü, 146 tesis, 7 liman, şans oyunları lisans hakkı ile araç muayene
istasyonları özelleştirmekapsamınaalınmıştır. 25kuruluştaki kamupayı ile4 taşınmaz
daha sonra özelleştirme işlemine tabi tutulmaksızın kapsamdan çıkarılmak, tasfiye
edilmek veya kapsamda olmayan başka bir kuruluşla birleştirilerek tüzel kişiliği sona
erdirilmek üzere devredilmiştir.
Özelleştirme uygulamaları kapsamında bugüne kadar, kamuya ait veya kamu
iştiraki olan kuruluşlardaki kamu paylarının özelleştirme kapsamına alınması yoluyla
yürütülen program çerçevesinde, 204 kuruluşta hisse senedi veya varlık satış/devir
işlemi yapılmış ve bu kuruluşlardan 194’ünde hiç kamu payı kalmamıştır. Halen
özelleştirme kapsam ve programında 21 kuruluş bulunmaktadır. Bu kuruluşların 11
tanesinde % 50’nin üzerinde kamu payı vardır. Ayrıca, özelleştirme kapsamında
595 taşınmaz, 49 tesis, 2 liman, 10 otoyol, 2 boğaz köprüsü ve şans oyunları lisans
hakkı yer almaktadır.
2013 yılında 12.486 milyon dolar olan özelleştirme işlemi tutarı, 2014 yılında 6.341
milyon dolara, 2015 yılında da 1.996 milyon dolara gerilemiştir. 2015 yılındaki
özelleştirme tutarının 4 milyon dolarını özelleştirme programındaki kuruluşların
hisse senetleri, 1.937 milyon dolarını özelleştirme programındaki kuruluşlara
ait bağlı ortaklık, iştirak, tesis ve varlık satışı, 55 milyon dolarını da özelleştirme
programındaki kuruluşlar veya kuruluşlara ait bağlı ortaklık, iştirak, tesis ve varlıkların
bedelli devirleri oluşturmaktadır. 1985 yılından bu yana toplam 66.917 milyon dolar
tutarında özelleştirme uygulaması gerçekleştirilmiştir (Tablo 87).
Tablo 87. Özelleştirme İşlemleri
(1)
(Bin Dolar)
İşlemler
Birikimli
Toplam
1985-2012
2013
2014
2015
Birikimli
Toplam
1985-2015
Özelleştirme programındaki kuruluşların hisse satışları
20.443.586 1.306.694
0
4.217 21.754.497
Özelleştirme programındaki kuruluşlara ait bağlı
ortaklık, iştirak, tesis ve varlık satışları
14.090.222 11.159.609 5.881.791 1.937.014 33.068.636
Özelleştirme programındaki kuruluşların halka arzı
9.572.900
0
0
0 9.572.900
Özelleştirme programındaki kuruluşların BİST'de satışı
1.261.054
67
0
0 1.261.121
Yarım kalmış tesis satışı
4.369
0
0
0
4.369
Özelleştirme programındaki kuruluşlar veya kuruluşlara
ait bağlı ortaklık, iştirak, tesis ve varlıkların bedelli
devirleri
722.507
19.178 459.393
54.812 1.255.890
Toplam
46.094.637 12.485.548 6.341.184 1.996.043 66.917.412
Kaynak: ÖİB.
(1): Tablolarda yer alan rakamlar, ilgili yılda gerçekleştirilen uygulama tutarlarını gösteren satış miktarıdır.
1985-2015 yılları arasındaki birikimli sonuçlara göre toplam özelleştirme gelirlerinin %
49,4’ü ortaklık, iştirak, tesis ve varlık satışından, % 32,5’i hisse satışından, % 14,3’ü
halka arzdan, % 1,9’arlık kısımları BİST’de satıştan ve bedelli devirlerden elde edilmiştir.