TÜRKİYE DEMİR VE DEMİRDIŞI METALLERMECLİSİ RAPORU 2016
111
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği /
www.tobb.org.trÖzellikle Japonya’da kıyı kenarlarında aşınma erozyonuna karşı, su kanallarının
yapımı, kıyı güçlendirme, deniz duvarı gibi uygulamalarda EAO cüruflarının kullanımı
çok yaygındır.
13.2.4.Çimento Üretiminde Cüruf Kullanımı
ABD Portland Çimento Birliği’nin “Demir Çelik Yan Ürünleri” ile ilgili olarak yayımladığı
bilgi notunda; döküm kumu, tufal ve cürufun çimento üretiminde kullanımının
yaygın olduğu belirtilmiştir. ABD’de BOF ve EAO yan ürünü olan çelik cürufu, çimento
üretiminde kullanılmaktadır. Çelik cürufu hava ile soğutulup, serbest demir ürünleri
ayrıldıktan sonra klinker üretiminde ham madde olarak kullanılabilmektedir. 2003
yılında ABD’de yapılan bir araştırmada; 8,8 Mt çelik cürufu oluştuğu ve bunun %5’den
fazlasının çimento tesislerinde klinker üretimi için kullanıldığı belirtilmektedir. 2005
yılında 39 portland çimento tesisi klinker üretiminde cürufu ham madde olarak
kullanmış ve 11 tesiste bir ya da daha fazla çimento ürününe cüruf ilave edilmiştir (PCA,
2005). Portland çimento üretiminde çelik cürufu kullanımı, klinker üretim kapasitesini
arttırırken aynı zamanda CO
2
emisyonunu da azaltmaktadır. Uygun oranlarda çelik
cürufu kullanımı; çimento ham karışım tasarımındaki kil, boksit, hadde tufali, kum,
uçucu kül, gibi öğelerin kullanımını azaltabilir ya da bir kısmının yerine geçebilir (NSA,
2013).
Dünyada Kanada, ABD, Avustralya, Çin ve Hindistan gibi ülkelerde çelikhane cürufu
katkılı çimento üretiminin gerçekleştirildiği, bu üretimin ABD’de CemStar
SM
prosesi adı
altında patentlendiği görülmektedir. CemStar
SM
prosesi, 1990’lı yıllarda, çimento, hafif
ve ağır agrega, briket, beton ve çelik üretimi yapan Texas Industries, Inc. (TXI) şirketi
tarafından çimento üretimi ve üretim esnasında açığa çıkan emisyonların azaltılması
ile ilgili problemlerin çözülmesi amacıyla başlatılmış çalışmalar sonucu geliştirilmiş
yenilikçi bir teknolojidir. Birçok farklı tesiste yapılan incelemeler sonucunda 1994
yılında hayata geçirilen teknoloji, döner fırın girişine klinker hammaddesi ile birlikte
belirli oranda çelikhane cürufunun ilave edilmesiyle klinker üretilmesi prosesini
kapsamaktadır (NSA, 2001).