tobb_demir sektörleri meclisi_BASKI

TÜRKİYE DEMİR VE DEMİRDIŞI METALLERMECLİSİ RAPORU 2016

108

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği /

13.2.1.Karayolu İnşaatında Cüruf Kullanımı

Birçok ülkede, karayolu üstyapı tabakalarının yapımı için gerekli olan kaliteli doğal

agregaların temini giderek zorlaşmaktadır. Merkezi hükümetin yeni düzenlemeler

getirmesi, yerel yönetimlerin daha bilinçli davranması neticesinde taş ocaklarının

açılması ve işletilmesi giderek daha sıkı kurallara tabi tutulmaktadır. Ayrıca, yerleşim

birimlerine yakın olan mevcut ocaklarda ve dere yataklarında kaliteli malzemenin

tükenmeye başlaması nedeniyle, yerleşim birimlerine daha uzak bölgelere yönelme

söz konusudur. Bu durum nakliye maliyetlerinin giderek artmasına neden olmakta

ve yapım maliyetlerini de etkilemektedir. Kaliteli ve kısmen maliyetli olan doğal

agregaları daha verimli kullanma gerekliliği ortadadır. Bu nedenle, kütlesel miktarda

yapı malzemesi gerektiren, yol inşaatı gibi yapım işlerinde endüstriyel atıklar (ikincil

agregalar) kullanılarak doğal kaynaklarımızın verimli kullanılması önem taşımaktadır.

Yol inşaatında kullanılabilen endüstriyel yan ürünler sıralanacak olursa; çelikhane

cürufları, uçucu kül, inşaat ve yıkımatıkları, sökülmüş beton yol kaplamaları, sökülmüş

asfalt yol kaplamaları ve gübre fabrikası atıkları başta gelmektedir.

Amerikan Federal Karayolları İdaresi (FHWA) karayolları, köprüler ve tünellerin

inşaatı, bakımı ve korunması üzerinde yönetimi sağlayarak, devlet ve yerel kurumlara

teknik destek sağlayan bir kurumdur. FHWA, çelik cüruflarının asfalt betonda kaba

ya da ince agrega olarak kullanımına dair kullanıcı kılavuzu yayımlamış ve kılavuzda

belirtildiği üzere; ABD’de en az 11 eyalette çelikhane cürufları asfaltta agrega olarak

kullanılmaktadır. Çelikhane cürufu agregalı sıcak karışım asfaltının olumlu özellikleri;

iyi sürtünme ve sıyırma direnci, yüksek stabilite ve tekerlek izi direnci olarak

belirtilmektedir (FHWA, 2012). Çelikhane cüruflarının, üstün bir kayma direnci özelliği

gösterdiği asfalt üst yapılarda ve demiryolu balastında kullanımında hacim değişikliği

problemiyle karşılaşılmamaktadır. 1992 yılında ABD’de çelikhane cüruflarının %35’i

yol temeli, %16’sı dolgu, %13’ü asfalt agregası, %3’ü ise demir yolu balastı olarak

kullanılmıştır (NSA, 1992).

ABD’de kullanılan çelik cüruf agreganın kabul edilmesi için gereklilikler eyaletten

eyalete değişiklik göstermektedir. Örneğin; bazı eyaletlerde nemli iyileştirme ya

da genleşme testi gerekirken; bazılarında sıcak karışımlı asfaltta iyileştirme ya da

genleşme testi gerekmeden kullanılmaktadır. Çoğu eyalette yol kaplamada sürtünme