TÜRKİYE DEMİR VE DEMİRDIŞI METALLERMECLİSİ RAPORU 2016
93
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği /
www.tobb.org.trBundan sonra yapılacak çalışmalarda, üyelik perspektifinin bulunmadığı hususu
dikkate alınarak, tarafların ekonomik ilişkilerini ve dış ticaretini dengeleyecek
tedbirlerin alınmasına ihtiyaç duyulmaktadır. Bütün sektörlerde ticari dengeyi
sağlayacak bir ilişkinin kurulması önem taşımaktadır. Son olarak, ABD’nin TTIP‘i iptal
etmiş olması, AB ile Türkiye arasındaki ilişkilerin makul, dengeli ve karşılıklı çıkarları
koruyan bir çerçeveye oturtulmasının önemini daha da arttırmıştır.
İlk etapta AB ile çelik ürünleri dış ticaret açığının azalmasına imkân sağlayan
AKÇT ile aramızdaki Serbest Ticaret Anlaşması, sonraki dönemde, çelik ticaretinin
yeniden Türkiye’nin aleyhine açık vermesine ve son yıllarda da AB’nin tüketimindeki
yavaşlamaya bağlı olarak açığın büyümesine neden olmuştur. 1996 yılında Avrupa
Kömür Çelik Topluluğu (AKÇT) ile Serbest Ticaret Anlaşması’nın imzalanmasından bu
yana AB lehine seyreden çelik ürünleri dış ticaret dengesinin, 2012 yılında 3.4 milyar
dolar açık ile en yüksek seviyesine ulaştığı gözlenmektedir. Değer açısından AB ile
çelik ürünleri dış ticaretinde verdiğimiz açık, çelik fiyatlarının seyrine göre değişiklik
gösterebilmektedir. 2012 yılından sonra AB’den yapılan miktar yönünden ithalatta
ciddi bir azalma gözlenmemiş olmasına ve ithalat yıllık 5.5 milyon ton civarında
seyretmesine rağmen, global piyasalarda Çin faktöründen kaynaklı çelik fiyatlarındaki
düşüşler nedeniyle, ithalat değeri 4.5 milyar dolar seviyesinden, 2015 yılında 3.5
milyar dolar, 2016 yılında da 3 milyar dolar düzeyine gerilemiştir. Ticaret hacmindeki
değişimler yanında, fiyat seviyelerindeki gerileme nedeniyle, 2012 yılında 3.4 milyar
dolar seviyelerinde bulunan AB’den yaptığımız net çelik ürünleri ithalatı, 2016 yılında
1.6 milyar dolar düzeyinde gerçekleşmiştir.
AKÇT Anlaşmasının imzalandığı 1996
yılından 2016 yılına kadar olan dönemde, Türkiye çelik ürünlerinde AB’ye 30 milyar
doların üzerinde açık vermiştir. Son 10 yıllık dönemde ise, Türkiye’nin AB’den yaptığı
toplam net çelik ürünleri ithalatı, 28 milyar dolar seviyesinde gerçekleşmiştir.
AB ile aramızdaki çelik ürünleri dış ticaretindeki açık, bir taraftan Avrupa Birliği lehine
oluşturulan vergi şartlarından, diğer taraftan da sektörümüzün katma değeri yüksek
ürünlere geçişini sınırlandıran, devlet yardımı yasağından kaynaklanmaktadır. Türk
çelik sektörü, diğer bütün ülkelerin, sözkonusu geçiş esnasında yararlandığı devlet
yardımlarından yararlanamamanın sıkıntısını yaşamaktadır. Bu yönüyle, aramızdaki
ilişkilerin gözden geçirilmesi sırasında, diğer bütün sektörlerde ve çelik sektöründe,