51 / 260
Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği • www.
tobb.org.tr31
EKONOMİK RAPOR - 2016
talebini uygulanan para ve maliye politikaları, ekonomik temeller, uluslararası gelişmeler
ve beklentiler oluşturmaktadır. Nominal veya reel kur hedefi belirlemeyen TCMB, döviz
piyasasının sağlıklı ve etkin bir şekilde çalışabilmesi için gerekli önlemleri almaktadır.
TCMB 2016 yılında döviz likiditesi yönetiminde; Türk Lirası karşılığı döviz alım/satım ihaleleri,
enerji ithalatçısı kamu iktisadi teşebbüslerine yapılan döviz satışları ve zorunlu karşılıkları
kullanmıştır. Zorunlu karşılık oranlarını düşürmüş, teminat oranlarını sadeleştirmiş ve ihracat
reeskont kredilerinin döviz rezervlerine katkısını artırmaya yönelik önlemler almıştır.
2016 yılındaTCMBdöviz kurlarında aşırı oynaklık ortaya çıktığında, gerekli gördüğü günlerde
yaptığı döviz satım ihalelerini sürdürmüştür. TCMB tarafından döviz satım ihaleleri ile 3.400
milyon dolarlık ve enerji ithalatçısı KİT’lere döviz satışı ile 5.084 milyon dolarlık olmak üzere
toplam8.484milyon dolarlık döviz satımı yapılmıştır. İhracat reeskont kredileri, vade sonunda
döviz olarak geri ödenmesi nedeniyle TCMB döviz rezervlerine katkı sağlayan araçlardan
biri durumundadır. İhracat reeskont kredilerinin katkısı gözönünde bulundurularak, Merkez
Bankası tarafından 23 Ocak 2015 tarihinde 17 milyar olarak belirlenen kredi limitleri 20
milyar dolara yükseltilmiştir. Yıl sonunda ihracat reeskont kredileri döviz rezervlerine toplam
15.022 milyon dolar tutarında katkıda bulunmuştur.
Türk Lirası 2016 yılında da küresel konjonktürdeki ve yurtiçindeki siyasi gelişmelerin
etkisiyle yabancı ülke paraları karşısında değer kaybına uğramıştır. Yıl sonunda yıllık
ortalama değerlere göre nominal olarak Türk Lirası karşısındaAmerikan Doları % 11,0 değer
kazanarak 3,01854 TL’ye, Euro % 10,6 değer kazanarak 3,33768 TL’ye yükselmiştir. 2016
yılının Mayıs ayında hükümet değişikliğinin yarattığı belirsizlik, Temmuz ayındaki darbe
girişiminin yarattığı dalgalanma, uluslararası derecelendirme kuruluşlarının Türkiye’nin kredi
notunu yatırım yapılabilir seviyesinin altına düşürmesi, Türk Lirasındaki değer kaybının en
önemli nedenleri olarak sayılabilir.
Finansal yatırım araçları yıllık gelişimine bakıldığında, 2016 yılında Külçe Altın TÜFE ile
indirgendiğinde % 19,2 ile yatırımcısına en fazla reel getiriyi sağladı. BIST 100 Endeksi
TÜFE ile indirgendiğinde % 4,1 reel azalışla yatırımcısına kaybettiren tek yatırım aracı oldu.
Dünya ekonomilerinde yaşanan durgunluk ve bölgesel siyasi gerginlikler, Türkiye’nin dış
ticaretini olumsuz etkilerken, en büyük ticaret ortağımız olan AB ülkelerine ihracatımız,
canlanma göstererek olumlu yönde etkilemiştir. Yakın coğrafi bölgelerde yaşanan siyasi
olumsuzluklar, özellikle Rusya ile yaşanan gerginlik, turizm sektöründe yaşanan yavaşlama,
güvenlik sorunlarının uluslararası ticareti olumsuz etkilemesi, emtia fiyatlarındaki aşağı yönü
eğilim, Euro bölgesinde Brexit başta olmak üzere yaşanan gelişmeler ticaret ortaklarımızın
ekonomik hareketliliğini zayıflatarak ihracatımız üzerinde olumsuz etki yapmıştır. İthalat