Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği • www.
tobb.org.tr73. GENEL KURUL
32
ise dış piyasalardaki durgunluk, yurtiçi ekonomik aktivitedeki canlanmanın yavaşlaması
ve başta petrol fiyatlarındaki gerileme olmak üzere enerji fiyatlarındaki düşüşün etkisiyle
azalmıştır.
2016 yılında 2015 yılına göre ihracat, % 0,9 azalarak 142.557 milyon dolara, ithalat %
4,2 azalarak 198.610 milyon dolara, dış ticaret açığı % 11,6 oranında azalarak 56.053
milyon dolara gerilemiştir. Bu gelişmelere bağlı olarak ihracatın ithalatı karşılama oranı,
2016 yılında 2015 yılına göre 2,4 puan artarak % 69,4’ten % 71,8’e yükselmiştir
2014 yılında 43.597 milyon dolar seviyesine yükselen cari işlemler dengesi açığı, 2015
yılında büyük ölçüde dış ticaret açığındaki azalmanın etkisiyle % 26,3 azalarak 32.118
milyon dolara gerilemiş, 2016 yılında ise % 1,5’lik küçük bir artışla 32.602 milyon dolar
olmuştur. En önemli ihracat pazarımız durumundaki AB ülkelerindeki ekonomik büyümenin
yavaş seyretmesi, bunun yanında komşu ülkelerde yaşanan jeopolitik sorunlar, Rusya
ekonomisindeki durgunluk gibi nedenlerle ihracatta, kurdaki değer kaybı ve enerji fiyatlarının
düşmesi ithalatta ortaya çıkan gerileme dış ticaret açığını azaltmıştır.
Dış ticaret açığında ortaya çıkan azalma cari işlemler açığını olumlu etkilerken, yurtiçinde
artan güvenlik sorunları, Rusya ile yaşanan siyasi gerginlikler turizm gelirlerini azaltarak
cari işlemler dengesini olumsuz etkilemiştir. Yaşadığımız coğrafyadaki jeopolitik gelişmeler,
yurtiçindeki belirsizler ve güvenlik sorunlarının etkisiyle oluşan olumsuz görünüm, doğrudan
yatırımlar kaleminde önemli azalış olmasına neden olmuştur.
Kalkınma Bakanlığı verilerine göre; yurtiçi toplam tasarrufların GSYH’ye oranında 2015
yılında görülen azalma 2016 yılında da devam etmiştir. Büyük ölçüde yurtiçi talebin etkisiyle
sağlanan büyüme nedeniyle toplam yurtiçi tasarrufların GSYH’ya oranı 2015 yılında 0,9
puan azalarak % 14,3’e gerilerken, 2016 yılında da 0,8 puan azalarak % 13,5’e gerileyeceği
tahmin edilmektedir. 2016 yılında 2016 yılında kamu yatırımlarının GSYH içindeki payının
% 4,9, özel yatırımların payının % 12,9, dolayısıyla toplam sabit sermaye yatırımlarının
GSYH’ye oranının % 20,5 olduğu tahmin edilmiştir.
2016 yılında Türkiye’nin yurt içinde ve yurt dışı kaynaklı olmak üzere yaşadığı olumsuzluklar,
2015 yılında rekor düzeyde artış gösteren doğrudan yatırımların büyük ölçüde düşmesine
neden olmuştur. S&P ve Moody’s derecelendirme kuruluşlarının jeopolitik ve yurtiçindeki
siyasi ortamdan kaynaklanan risklere dikkat çekerek, Türkiye’nin kredi notunu “yatırım
yapılabilir” seviyesinin altına çekmesi de yabancı yatırımları olumsuz etkilemiştir. 2015
yılında % 39,9 artarak 11.710 milyon dolara yükselen net uluslararası doğrudan sermaye
girişi, 2016 yılında % 47,8 azalarak 6.115 milyon dolara gerilemiştir. Böylece 6.115 milyon
dolarlık net sermaye girişi, uluslararası sermayeli firmaların yabancı ortaklarıyla olan 2.111