httptobb.org.trYayinMudurluguDocuments73-Genel-KurulEkonomiR

Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği • www.

EKONOMİK RAPOR - 2016

1.2 Sektörel Gelişmeler

1.2.1 Tarım

Tarım sektörü, insanların zorunlu gıda maddelerini üreten bir sektör olması, ekonomiye

sağladığı katma değer, istihdam yaratma ve ihracat potansiyeli bakımından en önemli

sektörlerden biridir. Hızla artan dünya nüfusu ve artan gıda talebi tarımsal üretimin önemini

her geçen gün artırmaktadır. Ancak tarımsal üretim doğaya bağlı olarak sürdürülen bir

faaliyettir ve teknolojideki gelişmelere rağmen bu olgu değişmemektedir. İklimde ortaya

çıkan olumlu ve olumsuz gelişmeler üretim miktarını belirlemede büyük ölçüde etkili

olmaktadır.

Tarım ülkesi olarak bilinen Türkiye’de, sektörün yıllardır süregelen sorunları varlığını

sürdürmekte, verimsizliğe neden olmaktadır. Tarım arazilerinin miras yoluyla küçülmesi,

sulama ve makineli tarıma geçişin yetersiz olması, üretimin daha çok doğal şartlara

bağlı olarak sürdürülmesi, girdi maliyetlerinin yüksek olması, üretici ve tüketici arasındaki

aracıların fazla olması başlıca sorunlar olarak öne çıkmaktadır.

Bu sorunlar 2016 yılında da varlığını sürdürmüştür. Tarım sektörünün genel görünümü

açısından büyük değişiklikler olmazken, jeopolitik riskler, sektörün en önemli pazarı olan Rusya

ve Irak pazarlarında ortaya çıkan sorunlar sektörün ihracat performansını olumsuz etkilemiştir.

Hükümet üreticiye destek sağlamak amacıyla, Ocak 2016’da yaptığı düzenleme ile yemde

% 8,0, gübrede % 18,0 olan KDV oranını % 1,0’a indirmiş, girdi maliyetlerini azaltmaya

çalışmıştır.

2016 yılında olumsuz hava koşulları ve yüksek baz etkisiyle tarım üretimi zayıflamıştır. Tarım

sektörü katma değeri bir önceki yılın aynı dönemine göre, 2016 yılının birinci çeyreğinde

% 4,3, ikinci çeyreğinde % 4,0, üçüncü çeyreğinde % 6,5 küçülmüş, dördüncü çeyreğinde

toparlanmaya başlayarak % 1,3 artış göstermiştir. Böylece 2016 yılı tarım sektörü katma

değerinde % 4,1 küçülme gerçekleşmiştir.

2015 yılında%9,5 artan tahıllar ve diğer bitkisel ürünlerin üretimi, 2016 yılında%0,3 azalmış

ve 64.851.161 tona gerilemiştir. Bu azalış, büyük ölçüde bir önceki yıl rekoltenin yüksek

olması nedeniyle ortaya çıkan baz etkisinden kaynaklanmıştır. 2015 yılında yağışların

yeterli seyretmesi ve hava koşulların olumlu gitmesiyle % 18,1 artan tahıl üretimi, 2016

yılında % 8,7 azalmıştır. Tahıl ürünleri grubunda bir önceki yıla göre seçilmiş ürünlerden

artış gösteren ürün bulunmazken, en yüksek düşüş % 16,3 ile arpa üretiminde olmuş, bunu

% 8,8 ile buğday üretimi izlemiştir. Mısır ve çeltik üretimi ise aynı düzeyde gerçekleşmiştir

(Tablo 21, Grafik 9).