Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği • www.
tobb.org.tr73. GENEL KURUL
46
2015 yılında % 9,0 artan tarımsal destekleme ödemeleri, 2016 yılında % 16,8 artış
göstermiştir. Tarımsal destekleme ödemelerinde en yüksek artış % 390,8 ile diğer tarımsal
amaçlı destekleme ödemelerinde olmuştur. Kırsal kalkınma amaçlı tarımsal destekleme
ödemelerinde % 59,2, telafi edici ödemelerde % 33,8, hububat ve bakliyat fark ödemesi
destekleme hizmetlerinde % 29,8, organik tarım, iyi tarım ve toprak analizine veriler alan
bazlı ek ödemelerde % 23,9, çay budama tazminatı ve masraflarına yönelik ödemelerde
% 22,6 artış olurken, azalış gösteren tek kalem % 14,6 ile çevre amaçlı tarım alanlarının
korunması (ÇATAK) ödemeleri olmuştur (Tablo 24).
2016 yılında destekleme ödemelerinde en yüksek payı % 28,4 ile fark ödemesi destekleme
hizmetleri alırken bunu, % 27,9 ile alan bazlı tarımsal destekleme ödemeleri, % 25,9 ile
hayvancılık destekleme ödemeleri takip etmiştir. Bir önceki yıla göre hayvancılık destekleme
ödemelerinin, alan bazlı tarımsal destekleme ödemelerinin payı azalırken, fark ödemesi
destekleme hizmetlerinin payı artış göstermiştir.
Tablo 24. Tarımsal Destekleme Ödemeleri
(1)
(Cari Fiyatlarla)
Destekleme Konusu
Değer (Milyon TL)
Pay (%)
Değişim (%)
2014 2015 2016
(2)
2014 2015 2016 2015 2016
Alan bazlı tarımsal destek ödemeleri
2.699 3.005 3.244 29,5 30,1 27,9 11,3 8,0
Alan bazlı ek ödeme (organik tarım, iyi tarım, toprak analizi)
192 230
285 2,1 2,3 2,4 19,8 23,9
Mazot
646 700
740 7,1 7,0 6,4 8,4 5,7
Gübre
779 830
880 8,5 8,3 7,6 6,5 6,0
Sertifikalı tohum ve fidan kullanımı
118 180
196 1,3 1,8 1,7 52,5 8,9
Çevre amaçlı tarım alanlarının korunması (ÇATAK)
50
82
70 0,5 0,8 0,6 64,0 -14,6
Fındık
788 850
850 8,6 8,5 7,3 7,9 0,0
Telafi edici ödemeler
125 133
178 1,4 1,3 1,5 6,4 33,8
Patates siğili desteği
0
0
15 0,0 0,0 0,1
-
-
Çay budama tazminatı ve masrafları
125 133
163 1,4 1,3 1,4 6,4 22,6
Küçük İşletme Desteği
0
0
45 0,0 0,0 0,4
-
-
Fark ödemesi destekleme hizmetleri
2.685 2.728 3.304 29,4 27,4 28,4 1,6 21,1
Hububat ve bakliyat
1.040 890 1.155 11,4 8,9 9,9 -14,4 29,8
Çay
150 152
170 1,6 1,5 1,5 1,3 11,8
Arz açığı olan ürünler
(3)
1.495 1.686 1.979 16,3 16,9 17,0 12,8 17,4
Hayvancılık destek ödemeleri
2.665 2.973 3.013 29,1 29,8 25,9 11,6 1,3
Kırsal kalkınma amaçlı tarımsal destekleme
(4)
613 627
998 6,7 6,3 8,6 2,3 59,2
Tarım sigortası destekleme hizmetleri
357 529
550 3,9 5,3 4,7 48,2 4,0
Diğer tarımsal amaçlı destekler
129 109
535 1,4 1,1 4,6 -15,5 390,8
Toplam
9.148 9.971
11.644 100,0 100,0 100,0
9,0
16,8
Kaynak: KB.
(1): 2015 yılında ilgili kurum bütçesi kesin hesap verileridir.
(2): Gerçekleşme tahmini.
(3): Kütlü pamuk, zeytinyağı, ayçiçeği, soya fasulyesi, kanola, aspir ve dane mısıra verilmektedir.
(4): Bütçe tutarının 2014 yılında 303 milyon TL’si, 2015 yılında 327 milyon TL’si ve 2016 yılında 210 milyon TL’si Tarım ve Kırsal Kalkınmayı
Destekleme Kurumu hibe karşılığıdır.