Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

 
Türk-Romen İş Forumu İstanbul’da gerçekleştirildi. Foruma, TOBB ve DEİK Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu’nun yanı sıra Romanya Cumhurbaşkanı Traian Basescu, Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı, Romanya Ekonomi Ticaret ve İş Ortamları Bakanı Ion Ariton ve Türk-Romen İş Konseyi Başkanı Fatih Karamancı da katıldı.

Hisarcıklıoğlu, Forum’un açılışında yaptığı konuşmada, Karadeniz ve Balkanların iki dost ülkesi olarak, bölgeyi küresel ekonomiye entegre olmuş bir refah alanına çevirmek istediklerini anlatırken “Bu kapsamda, komşumuz Romanya ile bölgemizin sunduğu imkanları birlikte değerlendirmek istiyoruz” dedi. AB ülkeleri üzerinde kara bulutlar dolaşırken, iki ülke arasında ekonomik ilişkileri güçlendirmek ve çeşitlendirmekten başka çaremiz bulunmadığına değinen Hisarcıklıoğlu “Güneydoğu Avrupa ekonomisinin yükselen gücü Romanya ile işbirliğini esas alan, güçlü ve çeşitlendirilmiş bir ekonomik işbirliği tesis etmek istiyoruz” diye konuştu.

-Lojistik alanda işbirliği

Arzulanan ekonomik işbirliği seviyesine ulaşmak için bir dizi alanda adım atmak gerektiği üzerinde duran Hisarcıklıoğlu şöyle konuştu:
“Özellikle ülkelerimiz arasındaki lojistik altyapısının güçlendirilmesi büyük önem taşımaktadır. Bu bağlamda, Pendik-Köstence Ro-Ro Hattı’nın geçen hafta çalışmaya başlamasını zamanlı bir başlangıç olarak değerlendiriyorum. Yılda 30 bin araç taşıma kapasitesine sahip bu hat, bizlere ciddi bir maliyet avantajı sağlayacak; ülkelerimiz arasında daha fazla ticaretin önünü açacaktır. Ayrıca, Romanya’nın çok büyük bir su taşımacılığı potansiyeli olduğunu biliyoruz. Bu konuda, oluşturulacak ortaklıklar ve Tuna Nehri havzasında harekete geçirilecek işbirliği alanları, ülkelerimize önemli faydalar sağlayacaktır. Bu kapsamda, Tuna Nehri’nin kirlenmesinin Karadeniz’de yarattığı olumsuz etkilerin giderilmesi için ortak projeleri kararlılıkla hayata geçirmemiz gerektiğinin bir kez daha altını çizmek istiyorum. Türkiye bugün bölgesinde söz sahibi önemli bir ekonomik güç haline gelmiştir. Lojistik altyapısında sağlanacak iyileştirmelerle, Romanya’nın Kafkasya, Orta Asya ve Orta Doğu bölgelerine açılan kapısı da Türkiye olacaktır. Güçlü ekonomik ve siyasi bağlarımız olan bu bölgelerde Romanya ile yeni işbirliklerini hayata geçirebileceğimizi huzurlarınızda ifade etmek istiyorum.”

-Enerji alanında işbirliği

İkinci önemli işbirliği alanının da enerji yatırımları olduğunu belirten TOBB ve DEİK Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, “Enerji kaynaklarında dışa bağımlı iki sanayi ülkesi olarak, enerji arz güvenliğimiz için ortak projelere hız vermeliyiz. Gündemimizdeki en önemli kaynak çeşitlendirme projemiz olan Nabucco Boru Hattı Projesi için daha hızlı hareket etmek zorundayız” dedi. Hisarcıklıoğlu diğer yandan, Türk ve Romen iş dünyalarının dikkatini, Karadeniz’deki rüzgar enerjisi, güneş enerjisi ve dalga enerjisi potansiyeline çekerek, bu alanlara yapılacak ortak yatırımların kritik öneme sahip olduğunu söyledi.

- Finans alanında işbirliği

Üçüncü ana işbirliği alanını ise finansal etkileşimin güçlendirilmesi olarak gösteren Hisarcıklıoğlu şunları söyledi: “İstanbul girişimcilik ruhunun yeşerdiği bir şehirdir. Dünyanın küresel finans merkezlerinden biri haline gelen İstanbul, bölge borsalarını İstanbul Borsası şemsiyesi altında birleştirmeye hazırdır. Frankfurt ve New York Borsaları arasındaki birleşme benzerinin Balkan borsaları arasında da gerçekleştirilebileceğine inanıyoruz. Böylelikle ülkelerimiz arasında finansal etkileşim ve ekonomilerimizin finansal derinliği artacaktır.”

-“Romanya’daki atılımlar heyecan veriyor”

Romanya’nın dönüşümü, ekonomik ve siyasi atılımlarının kendilerine heyecan verdiğinden söz eden Hisarcıklıoğlu, “NATO ve AB üyesi olarak, küresel toplumun onurlu bir üyesi olan Romanya, ekonomik başarılarıyla dikkat çekiyor. Son 10 yılda 62 milyar dolar küresel sermaye çeken Romanya, ihracat artışında da çok önemli atılımlar gerçekleşti” ifadesini kullandı.

Hisarcıklıoğlu, Gümrük Birliği ile ivme kazanan ekonomik ilişkilerde iki ülkenin önemli başarılara imza attığını bildirerek şöyle konuştu: “Ne mutlu ki, Romanya ülkemizin Balkanlardaki en büyük ticaret ortağı oldu. Türkiye ise Romanya’nın dördüncü büyük ihracat pazarı haline geldi. Türk müteahhitleri Romanya’da bu güne kadar 6,1 milyar dolar değerindeki, 166 projeyi başarıyla tamamladı. Asıl başarıyı ise yatırım ilişkilerinde yakaladık. Bugün Romanya’da 6 bin civarında Türk şirketi, 15 bin civarında Türk işadamı faaliyet gösterirken, Romanya’daki Türk yatırımları 5,5 milyar dolar seviyesine ulaşmıştır. Buna mukabil 121 Romen şirketi de Türkiye’de faaliyet göstermekte”

-Türk işadamlarının Romanya’da karşılaştığı sorunlar

Konuşmasında Türk işadamlarının Romanya’da karşılaştığı sorunlara da değinen Hisarcıklıoğlu, gümrük işlemlerinin, zaman israfını ve mali kayıpları ortadan kaldırmak için basitleştirilip süratlendirilmesini istedi.
Taşımacılık konusundaki sıkıntılara da dikkat çeken Hisarcıklıoğlu, “Türk araçlarının Romanya’dan almış oldukları bir yükü üçüncü bir ülkeye taşımalarının önündeki bürokratik engellerin kaldırılması ve transit geçiş kotası sorununa kalıcı bir çözüm bulunması gerekmekte” dedi. 

Hisarcıklıoğlu vize ve çalışma izinleri konusunda karşılaşılan güçlüklerle ilgili olarak ise, Romanya’nın Türk işadamlarına ve çalışanlara en fazla bir yıl vize ve çalışma izni uygulamasının yatırım kararlarını ve çalışmaları olumsuz etkilediğini anlattı. TOBB ve DEİK Başkanı Hisarcıklıoğlu, bu alandaki izinlerin 5 yıla çıkarılmasını talep etti.

Romanya’nın Türkiye’nin AB üyeliği sürecinde verdiği tam desteğe de teşekkür eden Hisarcıklıoğlu, “Her ne kadar bazı AB liderlerinin Türkiye’ye karşı tutumlarını kabullenemiyor olsak da, Türkiye’nin ve dinamik Türk girişimcilerinin, bu zor günlerinde AB ekonomilerine önemli katkılar sağlayacağından eminim” dedi.


-Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı

Gümrük ve Ticaret Bakanı Hayati Yazıcı ise Türk-Romen İş Konseyi’nde yaptığı konuşmada, ''Romanya gümrüklerinde alınan ücretler ve işlemler bakımından firmalarımızın rahatlatılması lazımdır. Ülkemizden ihraç edilen bazı malların Romanya'dan transit geçişinde kolaylık sağlanması yerinde olacaktır'' dedi.
Yazıcı, Romanya ile ikili ilişkilerin her alanda mükemmel bir düzeyde devam etmesinin memnuniyet verici olduğunu söyledi.

Türkiye'nin ihracatında Romanya 2010 yılında 2,6 milyar dolar ve yüzde 2,28'lik ihracat payı ile 11. sırada yer alırken, 2011'in ilk 10 ayında bu rakamın 2,3 milyar dolar olarak gerçekleştiğini ifade eden Yazıcı, Romanya'nın ihracatında ise Türkiye'nin 3,4 milyar dolar ve yüzde 7'lik ihracat payı ile 4. sırada yer aldığını, 2011 Ocak-Ekim döneminde ise Romanya'nın Türkiye'ye ihracatının 3,22 milyar dolar civarında olduğunu kaydetti.

Yazıcı, ''Dış ticaret hacmi açısından bakıldığında, 2011 Ocak-Ekim döneminde toplam dış ticaret hacmimiz 5,5 milyar dolar civarındadır'' dedi.

-Romanya'ya yönelik yatırım yapılmasına müsait sektörler-

Romanya ile ilişkilerde gelecek vadeden bir diğer işbirliği alanının da enerji konusu olduğuna işaret eden Yazıcı, ''NABUCCO projesi, işbirliğinin önemli bir veçhesini oluştururken, ikili planda da hayata geçirilebilecek pek çok proje bulunmaktadır'' dedi.

Türkiye ve Romanya'nın genç ve dinamik nüfus, ticaret için coğrafi üstünlükler ve girişimciliğin hızla gelişmesi gibi pek çok ortak yönü bulunduğunu vurgulayan Yazıcı, ''Ülkelerimizin bu ortak yönleriyle bugün sahip olduğumuzdan çok daha ileri bir ilişki ağı ve ticaret hacmini rahatlıkla sağlayacağını düşünüyorum'' diye konuştu.

Hayati Yazıcı, şunları kaydetti:
''Ülkelerimizde karşılıklı olarak yatırımların etkin, doğru ve yerinde yapılabilmesi, sermaye akışını ve ticaret hacmimizi artırmak için sektörel analizleri doğru yapmalıyız. Bu bağlamda, Türkiye-Romanya ekonomik ilişki düzlemi çerçevesinde, Romanya'ya yönelik yatırım yapılmasına müsait sektörlerin; otomotiv ana sanayi ve yan sanayi, demir-çelik ve metalurji, elektrikli ev aletleri (beyaz eşya), tekstil konfeksiyon ve deri sanayi,inşaat ekipmanları sanayi, gemi-inşa sanayi, makine imalat sanayi, gıda ve gıda işleme sanayi gibi sektörler olduğunu görüyoruz. Ayrıca; enerji, gayrimenkul, altyapı, lojistik, ağaç işleme, elektronik, telekomünikasyon sektörleri de yatırım için potansiyel arz etmektedir.''

Ticaret hacmini yalnızca var olan sektörler itibariyle değerlendirmenin yeterli olmayacağını söyleyen Yazıcı, ''İki ülkenin 'aktif' ticaret aktörleri, Türkiye ve Romanya'da ekonomik açıdan verimli olmaya müsait potansiyel sektörlerin bulunması ve değerlendirilmesi konusunda her zaman uyanık olmak durumundadır'' dedi.

Yazıcı, öte yandan; Romanya'nın, tıpkı Türkiye gibi, ülkesinde yatırım yapmak isteyen ticaret aktörleri için etkin bir teşvik sistemi geliştirdiğini, bu teşvik sisteminin, Romanya'da yatırımı cazip hale getirdiğini vurguladı.


-Romanya Cumhurbaşkanı Traian Basescu

Romanya Cumhurbaşkanı Traian Basescu de konuşmasında, Türkiye ile Romanya arasında dün imza attıkları stratejik ortaklık belgesine ilişkin olarak, ''Stratejik ortaklığı bir eylem planına dönüştürmemiz lazım. Bu eylem planında iş adamlarının siyasi irade ile aynı frekansta çalışabilmesi için gerekli kapıları açmamız gerekmekte'' dedi.

Basescu, TOBB ve DEİK ev sahipliğinde düzenlenen Türk-Romen İş Forumunda yaptığı konuşmada, Türkiye'ye daha önce gerçekleştirdiği ziyaret sırasında gerçekleştirilen iş forumuna katılanlarla şimdiki katılanları karşılaştırdığında, iki katı artış olduğunu söyledi.
O zaman iki ülke arasında 10 milyar dolarlık ticaret hedefi koyduklarını anımsatan Basescu, ''O zaman iki ülke arasında yapılan ticaret 3 milyar dolardı, bugün 5,5 milyar dolara geldik. Seneye 7 milyar dolara ulaşmamız mümkün. Bu durumda 10 milyar dolara ulaşmamız da yakın'' dedi.

Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile beraber imzaladıkları stratejik ortaklık belgesine göre, bundan sonra dış politikalarda, terörizme karşı mücadelede ortak bir yoldan yürüyeceklerini ifade eden Basescu, şu anda da bunu başarıyla sürdürdüklerini, bunu sağlamlaştırmak gerektiğini belirtti.

-''İkili ilişkiler geliştirilmeli''-

Yabancı bankaların Romanya'daki sermayelerini çekmesinin en büyük riskleri olduğuna işaret eden Basescu, bu sermayeyi sabitleştirmek için ellerinden geleni yaptıklarını, ikinci büyük riskin de ihracat hacminin küçülmesi olduğunu anlattı.

Basescu, ''Benim size çağrım; ikili ilişkilerimiz ve ikili ticaretin geliştirilmesi yönündedir. Eğer biz birbirimizle ticaretimizi geliştirirsek o zaman her iki ülkeyi kurtarabilir, her iki ülkenin rakamlarını denge üzerinde tutabiliriz. İş adamları topluluklarının daha fazla yakınlaşması gerekmektedir'' dedi.

Şu anda Romanya'dan Türkiye'ye canlı hayvan ve dana eti ihraç edilemediğini de söyleyen Basescu, 'Artı PVC ürünleriyle ilgili  anti-damping vergileri bulunmakta. Romanya PVC'de Türkiye piyasasında gerekli rekabeti yapamıyor. Bu zor dönemde Romanya'nın Türkiye'ye, Türkiye'nin de Romanya'ya ihtiyacı var'' diye konuştu.
Romanya'da enerji, altyapı ve çevre dışında tarım, turizm sektörüne de dikkati çeken Basescu, Romanya'da devlet protokolüne ait geçen rejimde kullanılan birçok ev, arsa gibi önemli gayrimenkullerin de satışa çıkarılacağını kaydetti.

Türk iş adamlarına Romanya'ya yaptıkları katkılardan dolayı teşekkür eden Basescu, ''Romanya'nın performansını büyütmek için bulunmuş olduğunuz girişimlerin üçüncü ülkelerden gelmesine rağmen ve dolaylı geldiğini bildiğim halde buna rağmen Türk yatırımcılarının getirmiş oldukları sermayeleri için hepinize teşekkür etmek istiyorum'' dedi.

-KDV sorunu-

KDV ödemeleriyle ilgili de TIR'larla ülkeye giren sebzelerin ertesi gün satıldığını ve devletin satışlardan KDV alamaz duruma düştüğünü belirten Basescu, sadece meyve sebze değil diğer hususlarda da bu konuyla karşı karşıya kaldıklarını ifade etti.
Basescu, şunları ifade etti:
''Dolayısıyla bu hususta hiçbir şey yapılamayacağını düşünüyorum. Bu durum sadece AB dışındaki ülkelerden gelen mallar için geçerli değil, AB üyesi ülkelerden de aynı şekilde mallar geliyor. Devlet KDV'sini alamıyor, dolayısıyla bu, vergi kaçakçılığını önleyebilmek için bizim uygun gördüğümüz bir süreçtir, bir yöntemdir. Bunun şikayet konusu olduğunu biliyorum Romen şirketleri de aynı şikayette bulunmakta, fakat şu ana kadar vergi kaçakçılığını önlemek için başka bir yöntem geliştiremedik.''
Cumhurbaşkanı Abdullah Gül ile imzaladıkları stratejik eylem planını kısa zamanda gerçekleştireceklerini belirten Basescu, Başbakan Recep Tayyip Erdoğan ile bugün yapacağı görüşmeye ilişkin de ''Kendisine çok yakın zamanda ameliyat geçirmesine rağmen beni kabul ettiği için teşekkür etmek istiyorum'' diye konuştu.
​