Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği

TOBB Başkanı M. Rifat Hisarcıklıoğlu, toplantının açılışında yaptığı konuşmada dünyada ticaret savaşları ve korumacılığın yayıldığını, küresel büyüme ve ticaretin yavaşladığını belirterek, "Ülkemiz ekonomisi de tüm bunlardan olumsuz etkileniyor ama enseyi karartmıyor, mücadeleden kesinlikle vazgeçmiyoruz." dedi.

Hisarcıklıoğlu, iş dünyası ile kamu idaresini bir araya getiren en büyük platform niteliğindeki "TOBB Türkiye Ekonomi Şuraları"nı, 2003'te hükümetle birlikte başlattıklarını söyledi.

Türkiye'de kamu ile özel sektör arasında istişare kültürünün güçlenmesine katkı verdiklerini vurgulayan Hisarcıklıoğlu, "Ekonomide zor bir süreçten geçiyoruz. Dünyada ticaret savaşları ve korumacılık yayılıyor, küresel büyüme ve ticaret yavaşlıyor. Ülkemiz ekonomisi de tüm bunlardan olumsuz etkileniyor ama enseyi karartmıyor, mücadeleden kesinlikle vazgeçmiyoruz. Bugünkü gibi, devletimizi hep yanımızda görmeyi arzu ediyoruz." diye konuştu.

- "Ekonomiyi istikrarla büyütmeye devam edeceğiz"

Hisarcıklıoğlu, hep birlikte ekonomiyi daha sağlam temel üzerinde, istikrarla büyütmeye devam edeceklerini dile getirerek, oda-borsa ve sektör meclisleri başkanlarının bu vizyonla hareket ettiklerini anlattı. Başkanların 81 ilde reel sektörde ve piyasada yaşanan başlıca sorunları topladıklarını ve çözüm önerilerini hazırladıklarını söyleyen Hisarcıklıoğlu, şöyle devam etti:

"Anadolu'yu sürekli dolaşıyorum. Firma ve sektörleri devamlı dinliyorum. Gördüğüm en büyük sıkıntı krediye erişim. Hem kredi büyümesine getirilen kısıtlamalar hem de yüksek faiz oranları, özellikle KOBİ'lerimizin ayağına pranga oluyor. Piyasada ödemeler aksıyor, alışveriş azalıyor, neticede ekonominin büyümesi yavaşlıyor. Bu sıkıntıları aşmak üzere, KOBİ'lere pozitif ayrımcılık yapmalıyız. Onları, aylık kredi büyüme sınırı dışına almalıyız. Ticari kredi kartlarını da bu sınırlama harici tutmalıyız. Mevcut kredi limitlerinin reel olarak daralmasının önüne geçmeliyiz. Böylelikle piyasaya bir rahatlama getirebiliriz."

Bu işletmelerin sayı olarak çok olsa da toplam kredi hacmindeki paylarının küçük olduğuna dikkati çeken Hisarcıklıoğlu, uygulanacak pozitif yaklaşımın makro dengeleri de bozmayacağını ifade etti.

- KGF'nin kullanımı

Hisarcıklıoğlu, dün Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'ın krediye erişime yönelik önemli açıklama yaptığını, Kredi Garanti Fonunun kullanımıyla ilgili yeni hazırlık yapılması talimatını verdiğini anımsatarak, "Bugün sabah da Hazine ve Maliye Bakanı'mız, imalatçı KOBİ'lere yönelik 30 milyar liralık kredi paketinin devreye alınacağını açıkladı. İhracat için de destekleri artırmak zorundayız. Zira daha önce yaşamadığımız yeni bir küresel ortamla karşı karşıyayız. ABD gümrük tarifelerini artırdı. En yüksek artışları da başta Çin olmak üzere pek çok Uzak Doğu ülkesine uyguladı. Peki Çin, ABD'ye eskisi kadar satamayacağı için elinde kalan stokları, malları başka pazarlara gönderirse ne olur? ABD dışı pazarlarda, Çin rekabeti eskisinden daha da şiddetli hale gelir." değerlendirmesinde bulundu.

- "Dünde kalan bazı küresel düzenlemelerle kendimizi kısıtlamayalım"

Bunun küçük bir örneğinin geçmişte yaşandığını, 2020 başlarında Çin'de emlak balonunun patlayıp, inşaat furyasının birden bitince eldeki inşaat makinelerinin başka ülkelere satılmaya başlandığını, Çin'in 2005'te yüzde 3'lerde olan küresel makine ihracatından aldığı payın 2023'te yüzde 21'e yükseldiğini anımsatan Hisarcıklıoğlu, şunları kaydetti:

"Dünde kalan bazı küresel düzenlemelerle kendimizi kısıtlamayalım. İhracata muhakkak yeni ve proaktif destekler getirelim. İhracat reeskont kredilerinde çok ciddi artışlar sağladınız. Türk lirasındaki reel değer artışını telafi için buna devam etmemiz lazım. Reeskont kredi hacmini 3 aylık ihracat düzeyine yani 65 milyar dolar seviyesine çıkarmamız lazım. Emek yoğun sektörlere öncelik verelim. Zira, artan girdi maliyetlerinden dolayı, rekabet gücünü ve ihracat pazarlarını kaybetme tehlikesiyle karşı karşıya kalıyorlar. Başta tekstil ve hazır giyim olmak üzere, emek yoğun sektörlere ek destekler verilmeli. Pandemi döneminde olduğu gibi, kısa çalışma ödeneği devreye alınıp, aktif şekilde kullanılmalı."

-Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz da Orta Vadeli Program'ın (OVP) mutat olduğu üzere eylül ayında güncelleneceğini söyledi.

Uyguladıkları programın dört temel amacı olduğunu dile getiren Yılmaz, ilk ve en temel amacın enflasyonu düşürmek, fiyat istikrarını tesis etmek, hem kamu hem özel sektör için öngörülebilir bir ortamı sağlamak olduğunu belirtti.

Yılmaz, programın ikinci temel amacının dengeli büyüme olduğunu, sadece tüketimle değil, üretim, yatırım, ihracatla daha nitelikli şekilde büyümeyi hedeflediklerini söyledi.

Üçüncü hedefin sosyal refah olduğunu belirten Yılmaz, bunu kalıcı şekilde gerçekleştirmek istediklerini, günlük, geçici ve aldatıcı çözümlerle değil, sağlıklı ve gerçekçi politikalarla ilerlemeyi amaçladıklarını ifade etti.

Yılmaz, programın dördüncü hedefinin ise 6 Şubat depremleri sonrası yeniden imar süreci olduğunu vurgulayarak, bunun için her yıl ortalama 35 milyar dolar harcama yapıldığını, yıl sonunda toplam harcamanın 100 milyar doları aşacağını bildirdi.

-"Enflasyondaki gerileme devam edecek"

Enflasyonun 2024 mayıs ayında yüzde 75,5'e kadar çıktığını, haziran ayı itibarıyla dezenflasyon sürecinin başladığını, bu sürecin üçüncü aşamasının ise kalıcı fiyat istikrarı olduğunu dile getiren Yılmaz, şunları söyledi:

"Dezenflasyon süreci geçen yılın haziran ayında başladı ve 11 aydır kesintisiz bir şekilde enflasyonun yıllık oranı düşüş trendine girmiş durumda. En son 37,9'a kadar geriledi nisan ayı itibarıyla. Mayıs ayında da öncü göstergelere baktığımızda, dün Merkez Bankamızın da değerlendirmesi bu yöndeydi, beklentilerin altında bir enflasyon oranı olduğunu görüyoruz. Yani bu ayda da enflasyondaki gerileme trendinin devam edeceğini rahatlıkla söyleyebiliriz."

Yılmaz, reel sektörün krediler ve kredi maliyetleri konusunu gündeme getirdiğini ve yaşadığı sorunları ortaya koyduğunu belirterek şunları kaydetti: "Bu konudaki temel yaklaşımımız şu; programımızın ana çerçevesini bozmadan, ana istikametimizi hiçbir şekilde zaafa uğratmadan reel sektörümüzün taleplerine her zaman duyarlı hareket edeceğimizi bilmenizi istiyorum. Sayın Cumhurbaşkanı'mızın da perspektifi her zaman böyle olmuştur. Yatırımdan, üretimden, ihracattan, istihdamdan yana olmuştur. Reel sektörden yana bir perspektifi olmuştur. Biz de aynı politikayı elbette hayata geçiriyoruz. Dolayısıyla şunu yapıyoruz; genel hacmi kontrol ederken, selektif, seçici bir şekilde reel sektörün taleplerine cevap vermeye çalışıyoruz. Aynı şeyi vergi politikalarımızda da yapıyoruz. Başka alanlarda da yapıyoruz."

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz, konuşmasının sonunda, "Son dönemlerde yaşanan geçici sıkıntıları abartmamak gerekir. Bunlar geçici. Önümüzdeki birkaç aylık süreçte ben çok farklı bir finansal ortamın oluşacağına inanıyorum. Birtakım göstergelerden, gidişattan bunu görüyoruz. Şu anda biraz daha fazla hissediliyor belki finansal piyasalardaki sıkışıklık ama önümüzdeki aylarda daha olumlu bir perspektif, makro anlamda da daha olumlu bir perspektif olacağını ifade edebilirim" dedi.

Açılış konuşmalarının ardından toplantı basına kapalı devam etti. Bu bölümde söz alan oda ve borsa başkanları, kürsüye çıkarak reel sektörden gelen konu ve çözüm önerilerini dile getirdi.

Cumhurbaşkanı Yardımcısı Yılmaz'ın yanı sıra Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan, Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, Sanayi ve Teknoloji Bakanı Mehmet Fatih Kacır, Tarım ve Orman Bakanı İbrahim Yumaklı, Ticaret Bakanı Ömer Bolat, Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanı İbrahim Şenel ve bazı bakan yardımcıları da toplantıda yer aldı.